5. Sınıf Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım Ünitesi Çalışma Soruları

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM ÜNİTESİ ÇALIŞMASI
l. Sınıflandırma nedir? Canlılar yaşadıkları ortak özelliklerine göre gruplandırılır. Bilim adamlarının yapmış olduğu bu gruplandırmaya sınıflandırma denir.

2. Canlı varlık kime denir?
Büyüme, solunum, beslenme, çoğalma ve ölüm gibi özellikleri gösteren tüm canlılara canlı varlık denir.

3. Canlıların ortak özellikleri nelerdir?
Canlı dediğimiz tüm varlıklar aşağıda belirtilen özelliklerin tamamım eksiksiz olarak gösterirler.
a)Tüm canlılar hücrelerden yapılmıştır. b) Beslenirler. c) Büyür ve gelişirler. d) İrkilme hareketi gösterirler.
e)Hareket ederek yer değiştirirler. f)Solunum yaparlar. g) Boşaltım yaparlar. h)Çoğalırlar, yani ürerler.

4. Beslenme şekline göre canlıları kaça ayırırsınız?
a).Kendi besinini yapabilenler (kendi beslek) yeşil bitkiler

b)Hazır besinlerle beslenenler (dış beslek)klorofilsiz bitkiler, hayvanlar, mantarlar

5. Omurga yapılarına göre hayvanlar kaça ayrılırlar?
Canlı hayvanlar ,omurga denen kemikten yapılan iskelet durumum göre ikiye ayrılır.
Omurgalı hayvanlar. Omurgasız hayvanlar.

6. Canlılar,  benzerlik ve farklılıklarına göre kaça ayrılır?
Hayvanlar. Bitkiler. Mantarlar. Tek hücreli mikroskopik canlılar.

7. Üretici canlılar hangileridir?

Üretici canlılar besin piramidinin en altta birinci sırasını oluştururlar.

8.Üretici canlılara ne denir?
Üretici canlılar kendi besinlerim kendileri yapan canlılardır. Bu tür canlılara (ototraf) canlılar denir.

9. Üretici canlılar nelerdir? Örnek veriniz.
.*Yeşil bitkiler *Bazı tek hücreliler *Bazı bakteriler

10. Bitkileri sınıflandıracak olursak kaça ayırabiliriz?
Bitkiler çiçek durumuna göre ikiye ayrılır. *Çiçekli bitkiler *Çiçeksiz bitkiler

11. İlkel olmayan, çiçek açarak meyve veren bitkilere ne denir ve bu bitkiler hangisidir?

Çiçekli bitki

12. Çiçekli bitkiler nasıl bitkilerdir?
Çiçekli bitkiler, bitki gelişmesine ve ortam şartlarına uyabilme yeteneğinin en yüksek aşamasına ulaşmış, çiçek açarak meyve veren bitkilerdir.

13. Bitkilerin en önemli organları nelerdir?

Kök, gövde, yaprak ve çiçek gibi kısımlar bitkilerin en önemli organlarıdır.

14. Bitkilerde kök neye denir?
Kök, bitkiyi toprağa bağlayan, suyu emerek toprak su ve madensel maddeler sağlayarak yaprak ve çiçeğe kadar yetiştiren organdır.

15. Kökün görevleri nelerdir?

1.Bitkiyi toprağa bağlar.2. Besin depo eder.  3.Topraktaki su ile suda çözünmüş madensel tuzları emer.
16. Kaç çeşit kök vardır? İsimleri nelerdir?

Üç çeşit kök vardır. Bunlar;Kazık kök,Saçak kök,Depo kök

17. Gövde neye denir?

Bitkilerin genellikle toprak üstünde bulunan, yaprak ve çiçek gibi organlarım taşıyan kısımlarına gövde denir.

18. Sarılıcı gövde neye denir?

Asma, sarmaşık ve fasulye gibi bitkilerin gövdeleri ağaç, çıta veya direklere sarılarak yükselir.Bu çeşit gövdelere sarılıcıcı gövde denir.

19. Sürünücü gövde neye denir?
Bitkilerin gövdeleri dik olarak yukarıya yükselemez, iri ve ağır .olan meyvelerim taşıyamaz, yerde
sürünürler. Bu çeşit gövdelere sürünücü gövde denir.

20. Kalın ve uzun olan kök çeşidine ne ad verilir?

Kazık kök

21. Köklerdeki emici tüylerin görevi nedir?

Emilmeyi kolaylaştırır.

22. Hangi bitkilerin gövdeleri odunsu gövdedir?

Ağaçların

23. Odunsu gövdeler hangi renkte olur?

Gri veya kahverengi

24. Yapılan zayıf, sulu ve yeşil olan gövde çeşidine ne ad verilir?

Otsu gövde

25. Otsu gövde hangi bitkilerde görülür?

Ot ve sebzelerde
26. Hangi bitkilerin gövdeleri sürünücü gövdedir?

Karpuz, kavun, kabak, salatalık

27. Hangi bitkilerin yeraltı gövdesi vardır?

Patates, yerelması

28. Gövdenin görevleri nelerdir? Maddeler halinde yazınız?
*Bitkiyi dik ayakta tutar,*Kök ile yapraklar arasında madde iletmek* Dal, yaprak, çiçek ve meyveyi taşımak

29. Gövde çeşitleri nelerdir?

a) otsu gövdeler e) yumru gövdeler b) odunsu gövdeler f) yassı gövde
c) sürünücü gövdeler g) etli ve su depo eden gövde d) sanlıcı gövdeler

30. Gövdelerine göre bitkiler kaça ayrılır?

Gövdelerine göre bitkiler ikiye ayrılır  1. otsu gövdeli bitkiler 2.odunsu gövdeli bitkiler

1.kara bitkileri 2.su bitkileri

32. Nemli ve sıcak ortamlarda hangi bitkiler yaşar?
Nemli ve sıcak ortamlarda geniş ayalı ve bol yapraklı bitkiler yaşar. Palmiye, muz, incir, portakal, mandalina,  muz gibi. Nemli ortamlarda buharlaşmayı kolaylaştırmak için bu gibi bitkiler yaprak ayalarının yüzünü genişletmişlerdir.
33. Su içinde yaşayan bitkiler nelerdir?

Nilüfer, su merceği, su yosunu gibi bitkiler tamamen su içinde yaşarlar.

34. Turp, havuç, şalgam ve şekerpancarının nesinden faydalanırız?
Depo köklerinden yiyecek olarak faydalanırız.

35. Bitkilerde, gövde ve dallara bağlı, genellikle yeşil renkli olan yassılaşmış organlara ne ad verilir?Yaprak

36. Yapraklar dallara hangi şekillerde dizilmişlerdir?

a) Sarmal b) Karşılıklı d) Dairesel

37. Kaktüs bitkisinin yaprakları hangi organlarıdır?

Dikenleri

38. Bir yaprakta başlıca hangi kısımlar bulunur?

1) Yaprak sapı 2)Yaprak ayası 3) Damarlar

39. Yaprağın geniş ve yassı kısmına ne ad verilir?

Yaprak ayası

40. Yaprağı dala bağlayan kısım hangisidir?

Yaprak sapı

41. Hangi bitkilerin yaprak sapı uzundur?

Asma ve kavak

42. Yaprak sapının içinde neler vardır?

 îletim boruları
43. Hangi bitkilerde yaprak sapı yoktur?

Mısır, buğday, soğan, pırasa

44. Kenar şekillerine göre yaprak çeşitleri nelerdir?

 İsimlerim yazınız  1) Düz kenarlı 2) Parçalı kenarlı 3) Dişli kenarlı

Yaprak tomurcuklarından

46. Yaprağını hiç dökmediğini sandığımız bitkiler hangileridir?

Köknar, ladin, çam ağaçları
47. Çam,  ladin, köknar gibi bitkilerin neden yaz, kış üzerinde devamlı yaprak vardır?
Bunların yaprakları uzun süre çok canlı kalır, sararmazlar ve düşmezler. 2-3 yılda bir yaprak dökerler

48. Yaprağın dala bağlandığı kısma ne denir?

Yaprak kını

49. Yaprağın görevleri nelerdir?
1.Solunum yapar.2.Fotosentez yapar.3. Besin depo eder.4. Terleme yapar.5.Boşaltım yapar.

50. Bitkiler günün hangi saatlerinde solunum yapar?

Gece ve gündüz devamlı solunum yapar.

51. Bitkiler gece solunum yaptığında oksijen alır mı?
Bitkiler, gündüzleri biz de dahil olmak üzere dışarıya tüm canlıların dışarıya verdiği karbondioksiti
alarak oksijen dışarıya verirler. Geceleri ise dışarıya oksijen alıp, karbondioksit verirler. Onun için gece yatarken yatak odasında fazla bitki bulundurmak iyi değildir.

52. Bitkiler besinlerim ne zaman yaparlar?

Bitkiler geceleri fotosentezi (karbon özümlemesi) yapmazlar. Gündüzleri fotosentez yaparak besin hazırlamasını yaparlar.

53. Bitkilerin besin hazırlama işine ne ad verilir?

Fotosentez

54. Bitkilere yeşil rengini veren hangi maddedir?

Klorofil

55. Fotosentez sırasında hangi maddeler üretilir?

•Besin . Oksijen
56. Bitkiler, hangi olayda karbondioksit tüketip oksijen üretirler?

Solunum

57. Yeşil bitkiler olmasaydı, yeryüzündeki hayat son bulurdu. Bunun sebebi ne olabilir?
1. Yeşil bitkiler, diğer canlıların besin kaynağıdır.
2. Yeşil bitkiler, diğer solunum yapan canlıların solunumu için gereken oksijeni sağlar.

58. Yaprak, boşaltıma nasıl yardımcı olur?
Bitkilerdeki zararlı maddeler yapraklarda birikir, yaprak sararıp düşünce de boşaltım gerçekleşmiş olur.

59. Çiçekli bitkilerin çoğalma (üreme) organı hangi organlarıdır?

Çiçek

60. Tam bir çiçekte hangi organlar bulunur? Adlarım yazınız?
1. Erkek organ 2. Dişi organ 3. Taç yaprak 4. Çanak yaprak 5. Çiçek tablası 6. Çiçek sapı

61. Çiçeği dala bağlayan, çiçeğin hangi kısmıdır?

Çiçek sapı

62. Çiçek sapının ucundaki geniş yere ne ad verilir?

Çiçek tablası

63. Bir çiçeğin dışında bulunan yeşil renkli yapraklara ne ad verilir?

Çanak yapraklar

64. Çanak yaprakların görevleri nedir?

Besin yaprak ve diğer organları korumak

65. Çiçeğin renkli, kokulu ve tüle benzeyen yapraklarına ne ad verilir?

Taç yapraklar

66. Çiçek tozları çiçeğin hangi organında bulunur?

Erkek organında

67. Yumurta dişi organın hangi kısmında bulunur?

Yumurtalıkta

68. Dişi üreme organının şekli neye benzer?

Sürahiye veya vazo şekline benzer.

69. Dişicik tepeciğinin yapışkan olmasının yaran nedir?
Erkek organdan dişi organa gelen çiçek tozları tepeciğe konar. Tepecik nemli ve yapışkan olduğu
için polenler buradan ayrılamazlar.

70. "Polen" kelimesinin Türkçe anlamı nedir?

Çiçek tozları

71. İçinde erkek üreme hücrelerinin bulunduğu çiçek tozlarına ne ad verilir?

Polen

72. Tozlaşmaya yardımcı olan canlı ve cansız etkenler nelerdir?
1. Böcek 2. Rüzgar 3. Kuşlar 4. Su

73. Erkek organın hangi kısmında çiçek tozu keseleri bulunur?

Başcıklannda

74. Çiçek tablasının tam ortasında hangi organ bulunur?

Dişi organ

75. Dişi organın hangi kısmı geniş ve yapışkan özelliktedir?

 Tepecik
76. Döllenmiş yumurta hücresi genişleyerek neyi oluşturur?

Tohumu
77. Döllenmeden sonra, yumurtalık gelişerek neyi meydana getirir?

 Meyveyi

78. Çiçekli bitkiler genel olarak ne ile çoğalır?

Tohumla

79. Tohumsuz üreyebilen çiçeksiz bitkiler var mıdır? Örnek veriniz.
Evet vardır. Örnek Söğüt, kavak ve bazı saksı bitkileri

80. Çiçekli bitkilerde tohumsuz üreme şekilleri var mıdır, varsa nelerdir?
Evet vardır.a)Aşılamayla b)Yumrularla c)Çelikle

81. Bir bitkiden alınan canlı dala ne ad verilir?

Çelik

82. İyi cins meyve veren ağaçların ve güllerin tasa sürede yetiştirilmesi hangi yolla yapılmaktadır?

Aşı ile

83. Tohumun canlı tasım neresidir?

Embriyo

84. Tohumun içindeki bitki taslağı uygun şartlarda gelişerek yeni bir bitki meydana getirmesi olayına ne ad verilir?

Çimlenme

85. Tohumun içinde besin depolanmış kısınma ne ad verilir?

Çenek

86. Canlı bir tohumun çimlenebilmesi için neler gereklidir?
1. Su 2.Nem 3. Hava (oksijen) 4. Karanlık

87. Yandaki fasulye şeklinde olan l ve 2 ile işaretlenmiş kısımları adlandırınız?1. Çenek 2. Embriyo (bitkicik)
88. Soğuk hava tohumun çimlenmesini etkiler mi?
Soğuk havada bitkiler çimlenemez. Isı, embriyonun canlılık faaliyetlerim ve büyümesini hızlandırır.

89. Hangi dıırumdaki bitkiler çimlenemez?
Çürümüş ve pişirilmiş tohumlar çimlenemez. Tohumun çimlenebilmesi için canlı olması gerekir.
90. Çeneklerin içindeki besin bitince genç bitkicik gerekli enerjiyi nereden sağlar?

Kendi besinini kendisi yapar.
91. Bir bitkinin büyüyüp gelişebilmesi için nelere ihtiyaç vardır?
1.Su 2.Sudaki erimiş mineraller 3. Hava 4.Güneş ışığı
92. Yanda şekli görülen deney neyi göstermektedir?

Bitkilerde terlemeyi
93. Yeşil yapraklı bitkiler hangi amaçla fotosentez yaparlar?

Besin hazırlamak için
94. Çiçeksiz bitki neye denir?
Çiçek denilen üreme organları olmayan bitkilere çiçeksiz bitki denir.
95. Çiçeksiz bitkiler nelerdir? Örnek veriniz?
Su yosunları, kara yosunları, eğrelti otları, at kuyrukları
96. Kara yosunları nasıl bir bitkidir?
Kara yosunlanın gerçek kökü yoktur. Onun yerine görünen köksü adı verilen çok basit organı vardır.
Kara yosununda gövde ve yaprak gibi kısımları bulunur. Klorofilli bitkilerdir.
97. Kara yosunları ne île çoğalır?

 Sporla
98. Eğrelti otu nasıl bir bitkidir?
Damarlı çiçeksiz bitkidir. Genellikle otsu bitkilerdir. Rizom denilen şişkince toprak altı gövdeleri vardır.
99. Çiçeksiz bitkilerin özellikleri nelerdir?
1. Çiçekleri yoktur.2. Kök, gövde ve yaprakları yoktur.3. Eğrelti otunun dışında hiçbirinin iletim boruları yoktur.4. Eşeyli ve eşeysiz olarak çoğalırlar (ürerler).
100. Tüm canlıların en önemli özellikleri nelerdir?
l) Tüm canlı varlıklar, en küçük yapı birimi olan hücrelerden oluşmuşlardır.2. Hareket ederler.3. Solunum yaparlar.4. Beslenirler.5. Büyür ve gelişirler.6. Çoğalırlar. Bu nedenle sayılan artar.7. Ölürler (çoğalırlar).

101. Hayvanları bitkilerden ayıran birtakım özellikler vardır. Bu özellikler nelerdir?
1. Bitkiler, hareket etmezler. Bir yere yani toprağa bağlı olarak yaşarlar. Onların hareketi güneşe yönelmekle olur.Hayvanlar ise bir yere bağlı kalmazlar, yer değiştirirler. Hareket ederler.
2. Hayvanlar; görme, duyma, koklama, dokunma ve tat alma duyularına sahiptirler. Bitkilerin bu özelliği yoktur.
3. Hayvanlar kendi besinlerini kendileri yapmazlar. Dışarıdan hazır olarak alırlar. Bitkiler ise kendi besinlerini kendileri yaparlar.

102. Hayvanlar yaşadıkları ortama göre kaça ayrılırlar?Dörde ayrılırlar. Bunlar;
l .Karada yaşayan hayvanlar.2.Suda yaşayan hayvanlar.3 .Hem karada hem de suda yaşayan hayvanlar.4.Uçan hayvanlar.