Dosya içeriği: Sosyal Bilgiler Atatürk İlkeleri İnkılaplar dosyasını indir 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkinlik ve Çalışma Kağıtları Egitimhane.Com Sosyal Bilgiler Atatürk İlkeleri İnkılaplar örneği formu download 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkinlik ve Çalışma Kağıtları 2011-2012 Sosyal Bilgiler Atatürk İlkeleri İnkılaplar 2011 Atatürk İlkeleri Ve İnkılapları Özet 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkinlik ve Çalışma Kağıtları
TÜRK INKILABI
Mustafa Kemal’in önderliğinde, ülkemizi ve milletimizi çağdaş ülkeler seviyene ulaştırmak için planlanan ve uygulanan yeniliklerin tümüne birden Türk İnkılabı diyoruz.
SİYASİ ALANDAKİ INKILAPLAR
Siyasi alandaki inkılaplar, Yeni Türk Devletinin yönetim şekliyle ilgili inkılaplardır.
SALTANATIN KALDIRILMASI( 1 KASIM 1922)
23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılmasıyla, milli egemenlik ilkesine dayalı yeni bir Türk devleti kurulmuştu. Milli mücadele devam ederken, kamuoyu henüz hazır olmadığından, saltanatın kaldırılmasından ve cumhuriyetin kurulmasından söz edilmemiştir.
Ülkede biri Ankara diğeri İstanbul’da olmak üzere iki siyasi otorite mevcuttu. İtilaf devletleri bundan yararlanmaya çalışıyordu. Son olarak Lozan görüşmelerine TBMM ile birlikte Osmanlı Hükümeti de davet edilmişti. Bu durum saltanatın kaldırılmasını hızlandırdı.
1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı.
CUMHURİYETİN İLANI
Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçerken düşüncesi, kayıtsız şartsız ulusal hakimiyete dayanan yeni bir Türk devleti kurmaktı.
23 Nisan 1920’de TBMM açıldığında yeni bir Türk devletinin temeli atılmış, ulusal egemenlik fikri uygulanmıştı. 20 Ocak 1921’de kabul edilen anayasada “Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir.”ilkesi yer almıştı.
Saltanatın kaldırılması, cumhuriyetin ilanına ortam hazırlamış, Lozan Antlaşması’nın imzalanması ve TBMM tarafından kabul edilmesiyle milli bağımsızlık tam olarak gerçekleşmiş oluyordu.
29 Ekim 1923 tarihinde cumhuriyetin ilan edilmiştir.
HALİFELİĞİN KALDIRILMASI
Hz Muhammed’in ölümünden sonra İslam Devleti’nin başına geçenlere “halife” deniliyordu.
1 Kasım 1922 tarihinde saltanat kaldırıldığı halde halifelik makamına dokunulmamış, TBMM, Abdülmecit efendi’yi halifeliğe getirmişti.
Halifeliği güç kaynağı olarak gören saltanat yanlılarının, halifenin saltanat gücüne de sahip olduğunu ileri sürmeleri. Halife Abdülmecit Efendi’nin padişah gibi davranması ve kendini devlet başkanı gibi görmesi. Halifelik kurumunun cumhuriyet rejim için ileride tehdit oluşturabileceği endişesi. Devlet düzeninin laikleştirilmesi için önemli engel teşkil etmesi gibi sebeplerle halifelik 3 Mart 1924 yılında bir kanunla kaldırılmıştır.
TEŞKİLAT-I ESASİYE (ANAYASA)20 OCAK 1921
20 NİSAN 1924 ANAYASASI
17 ŞUBAT 1926 TÜRK MEDENİ KANUNU
EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN YENİLİKLER
3 MART 1924 TEVHİD-İ TEDRİSAT
Eğitimdeki ikiliği kaldırmak için TBMM 3 Mart 1924’te tevhid -i tedrisat kanununu kabul etti. ( öğretim birliği) Bu kanunla eğitim birliği sağlandı. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığına bağlandı ve devlet denetimine alındı. Medreseler kapatıldı. Çağdaş okullar kuruldu. Daha sonra toplumun ihtiyaç duyduğu din adamlarını yetiştirmek için İlahiyat Fakülteleri açıldı.
YENİ TÜRK HARFLERİNİN KABULÜ
Arap alfabesinin, Türkçenin ses uyumuna uygun olmayışı, öğrenilmesi ve yazılmasının zor olması sebebiyle 1 Kasım 1928 yılında Yeni Türk Alfabesi kabul edildi. Latin alfabesi, Türk dilinin ses yapısına ve özelliklerine uygun şekilde değiştirilerek millileştirildi. Yeni Türk harflerinin öğretilmesi için millet mektepleri açıldı.
TÜRK TARİH KURUMUNUN KURULMASI 1931
Atatürk, Türklerin köklerini araştırmak, Türklerin tarih boyunca kurmuş oldukları devletleri ve dünya medeniyetine olan katkılarını ortaya çıkarmak için kurulmuştur.
TÜRK DİL KURUMUNUN KURULMASI 1932
Yazı dili ile konuşma dilinin aynı olması için çalışmalar yapıldı. Halk ile aydınlar arasında dil konusundaki kopukluklar giderilmeye çalışıldı.
TOPLUMSAL ALANDA YAPILAN YENİLİKLER
KILIK KIYAFETTE DEĞİŞİKLİK
Osmanlı devletinde giyimde birlik yoktu. 25 Kasım 1925 tarihinde “Şapka Giyilmesi Hakkında Kanun” kabul edilerek birlik sağlandı.
3Aralık 1934 tarihinde çıkartılan bir kanunla din adamlarının (ibadet yerleri, ayin ve dini törenler dışında) dini kıyafetle dolaşması yasaklandı.
TAKVİM SAAT VE ÖLÇÜLERDE DEĞİŞİKLİK.
Osmanlı devletinde ve cumhuriyetin ilk yılların da hicri ve rumi takvimler kullanılmaktaydı. Zaman ölçüsü olarak
Alaturka saat, ağırlık ölçüsü olarak okka ve dirhem, uzunluk ölçüsü olarak da arşın, endaze ve kulaç kullanılıyordu. Batılı ülkelerle ekonomik, sosyal ve ticari ilişkilerin sağlıklı yürümesi ve resmi işlerin kolaylaştırılması için takvim, saat ve ölçülerde değişiklik yapılması gerekiyordu. 26 Aralık 1925’te çıkarılan kanunla Miladi Takvim kabul edildi. Hafta tatili yeniden düzenlendi.(1935)
SOYADI KANUNU
Osmanlı Devletinde soyadı kullanılmadığından, resmi işlerde büyük sıkıntılar yaşanıyordu. Aynı ismi taşıyan çok sayıda kişi olması sebebiyle; miras, tapu, alım-satım işlerinde karışıklıklar yaşanıyordu.
21 Haziran 1934 yılında soyadı kanunu kabul edildi. Herkes istediği bir soyadını aldı. TBMM Mustafa Kemal’e ATATÜRK soyadını verdi.
KADINLARIN SİYASİ HAKLARI KAZANMASI
Türk medeni kanunu ile kadınlara pek çok hak verilmiştir.1930 yılında Türk kadınına belediye seçimlerine, 1933 yılında muhtarlık seçimlerine katılma hakkı, 5 Aralık 1934 tarihinde de milletvekili seçme ve seçilme hakkı verilmiştir.
EKONOMİ ALANINDA YAPILAN YENİLİKLER
İZMİR İKTİSAT KONGRESİ (17 Şubat- 4 Mart 1923)
İzmir iktisat kongresinin amacı, ekonomik kalkınmada izlenecek yolu ve kalkınma hedeflerini tartışıp belirlemekti. Alınan kararlar şunlardır.
Ekonomik bağımsızlıktan vazgeçilmeyecek.
Özel sektörün gerçekleştiremediği teşebbüsleri devlet yapmalı.
Yerli sermaye ve yerli malı özendirilmeli.
Milli bankalar kurulmalı.
TARIM ALANINDA DÜZENLEMELER
Köylünün durumunu iyileştirilmesi için, toprak ürününden alınan ve devletin gelirlerinin dörtte birini oluşturan “Aşar” vergisi kaldırıldı. Tarımda üretimi arttırmak için köylüye tohum, fidan, damızlık hayvan verildi. Tarım kredi kooperatifleri kuruldu. Yüksek ziraat enstitüleri açıldı.
TİCARET ALANINDA DÜZENLEMELER
Kapitülasyonların kaldırılmasıyla ticari gelişmelerin önündeki en büyük engel kaldırılmıştı. Ticari hayatı milli çıkarlarımıza uygun geliştirmek ve özel teşebbüsü desteklemek için İŞ BANKASI kuruldu.
1 Temmuz 1926 tarihinde kabotaj kanunu ile liman ve denizlerimizde gemi işletme hakkı sadece devletimizin ve Türk denizcilerinin oldu.
SANAYİ VE MADENCİLİK ALANINDA DÜZENLEMELER
1927 Teşvik-i sanayi kanunu çıkarılarak özel teşebbüse destek verildi. Ancak yeterli sermayesi olmayan özel teşebbüs başarılı olamadı. Bu sebeple sanayinin uzun zaman dilimi içinde planlı bir şekilde yürütülmesi için 1934 yılında planlı ekonomiye geçildi. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı hazırlandı.
1933 yılında Sümerbank kuruldu. Maden tetkik arama enstitüsü kuruldu.(1935) Ereğli demir çelik fabrikası kuruldu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder