3. Sınıf Fen Bilimleri Gezegenimizi Tanıyalım Ünitesi Özeti Ders Anlatımı

Dünya'mızın Şekli Nasıldır? Hangi Tabakalardan Oluşur?

 DÜNYA’MIZIN ŞEKLİ

Dünya’mızın şekli üst ve alt kısımdan basık (kutuplardan basık) bir KÜRE şeklindedir.

 DÜNYA’NIN KÜREYE BENZEDİĞİNİN KANITLARI

1- Dünya’nın Ay üzerine düşen gölgesi yuvarlaktır.

2- Uzaktan gelen bir geminin önce dumanını, sonra bacasını veya bayrağını daha sonra da geminin tamamını görmemiz.

3- Bir noktadan çıkıp hep aynı yönde gidersek başladığımız noktaya geri dönmemiz.

4-Uzaydan çekilen fotoğraflar, Dünya’nın küreye benzediğinin kesin kanıtıdır.

 ünya, karalardan ve sulardan oluşmuştur. Dünya'yı dıştan saran bir de hava tabakası vardır.

Canlıların üstünde yaşadığı taşlar, kayalar ve onun üzerini örten toprak Dünya`nın karalar kısmını oluşturur.

Kara tabakası; kıtalar, okyanus tabanları, kayalar, mineraller, taş ve toprak gibi katı kısımlardan oluşur. Kara tabakası Dünya`nın büyüklüğüne göre çok incedir. Kara tabakasının en ince olduğu yerler, deniz ve okyanusların dibidir.Kara tabakası yer yüzeyinin ¼'ünü oluşturur. Dünya`nın resmini incelerseniz karaların olduğu kısımlar yeşil ve kahverengi, suların olduğu
kısım mavi renktedir.

Dünya'nın büyüklüğü bir elma kadar olsaydı kara tabakasının kalınlığı elmanın kabuğu kadar olurdu. Dünya'mız uzaydan mavi bir top gibi görünür

Suların olduğu mavi kısımlar, karalardan daha fazla yer kaplamaktadır. Su tabakası yer yüzeyinin ¾'ünü oluşturur. Denizler, göller, akarsular ve yer altı suları su tabakasını oluşturur. Su tabakası, bütün canlılar, özellikle de suda yaşayan canlılar için önemlidir.

Canlılar, Dünya'daki suların çok az bir kısmını içme suyu olarak kullanır. Dünyadaki suların çok azı tatlı sudur, geri kalanı tuzludur.
Dünya`mızı dıştan saran gaz örtüsüne hava tabakası denir. Hava tabakası yeryüzünden uzaya kadar kalın bir tabakadır. Hava tabakasının Dünya`ya yakın olan kısmı, solunum yaparken kullandığımız oksijenin bulunduğu kısımdır. Bu kısımda aynı zamanda yağmur, rüzgâr ve kar gibi hava olayları da gerçekleşir. Dünya`mızın etrafını saran bu gaz tabakası Dünya`nın yaşanır olmasını da sağlar.

Dünya'nın şekliyle ilgili geçmişten bu güne bilim insanlarının görüşleri

THALES (TALES)

Milattan önce 6. yüzyılda Milet'te (Aydın) yaşamıştır. Thales, Dünya`nın daire şeklinde olduğunu ve etrafının sularla çevrili olduğunu düşünüyordu.

PİSAGOR

Pisagor, Dünya`nın Güneş etrafında döndüğünü ve yuvarlak olduğunu ileri süren ilk kişiydi. Ancak Pisagor`un bu dediğine bilimle uğraşan kişilerin dışında inanan olmamıştı.

ARİSTO

Milattan önce 4. yüzyılda Makedonya`da yaşamıştır. Pisagor`dan iki yüzyıl sonra Aristo, gözlemleri sonunda Dünya`nın yuvarlak olduğunu kanıtladı.

BİRÛNİ (973-1048)

Orta Asyalı büyük Türk bilginidir. Dünya`mızın küreye benzediğini söylemiştir. Dünya`nın çapını bulmak için çalışmalarda bulunmuştur. Birûni`nin tespit ettiği değerler bugünkü rakamlara çok yakındır. Birûni, Amerika kıtasının var olduğunu Chrostopher Colombus'dan (Kristof Kolomb) 500 sene evvel haber vermiştir.

İDRÎSÎ (1100-1166)

İdrîsî, Dünya`nın küre şeklinde olduğunu düşünüyordu. İdrîsî`nin çizdiği dünya haritası, o güne kadar bilinen en iyi dünya haritası örneğidir. Onun çizdiği dünya haritalarından Avrupalı kâşifler de faydalanmıştır. İdrîsî`nin haritalarının Amerika`nın keşfi sırasında Kolomb tarafından kullandığı düşünülmektedir.

NİKOLAUS COPERNUCUS (NİKOLAS KOPERNİK) (1473-1543)

Güneş`in, Dünya`nın etrafında dönmediğini, Dünya`nın ve hatta gezegenlerin de Güneş`in etrafında döndüğünü ileri sürmüştür.

CHROSTOPHER COLOMBUS 

Maceraperest bir denizci olan Kristof Kolomb Dünya`nın yuvarlak olduğunu kitaplardan okumuştu. 1492 yılında 3 küçük gemi ile birlikte yola çıktı. Devamlı batıya doğru gitti. Hindistan`a ulaştığını zannetti ama gittiği yer Amerika kıtasıydı. Eğer dünya yuvarlaksa yönünü değiştirmeden başladığı yere tekrar geleceğini biliyordu. Ama bunu başaramadan öldü. Ancak gemilerinden biri yola devam etti. Dünya`nın çevresini dolaşmış oldu.

GALİLEO GALİLEİ (GALİLE GALİLE) (1564-1642)

İcat ettiği teleskopla gök cisimlerini incelemiş, önemli astronomi keşifleri yapmıştır. Yaptığı gözlemlerle Kopernik`in “Dünya ve diğer gezegenler, Güneş`in etrafında dönüyor.” iddiasını desteklemiştir.

FERDİNAND MAGELLEAN (MACELLAN)

Macellan, dünyanın çevresini dolaşan ilk denizcidir. Bu seyahatleri sayesinde hem Dünya`nın yuvarlak olduğu ispatlanmış hem de Dünya`nın çevresinin uzunluğu belirlenmiştir.