6. Sınıf Sosyal Bilgiler 3. Ünite İpek Yolunda Türkler Konu Anlatımı-Ders Notu

ÜNİTE-3 İPEK YOLUNDA TÜRKLER

TÜRKLERİN ANA YURDU

ANADOLU’YA GÖÇLERİN SEBEPLERİ

1)  Nüfus artışı ve otlakların yetersiz kalışı,

2)   Olumsuz iklim şartları (Kuraklık, şiddetli kışlar)

3)   Kendi aralarında ve diğer kavimlerle olan mücadeleler

4)   Salgın hastalıklar

5) Türklerin Dünya hakimiyeti düşüncesi (Güneşin doğduğu yerden, battığı yere kadar her yeri fethetme arzusu)

6) Çin ve Moğol baskıları 

GÖÇLERİN SONUÇLARI

1)          - Orta Asya kültür ve Medeniyeti dünyanın değişik bölgelerine taşınmıştır.

2)          - Göç etmeyip, Orta Asya’da kalan Türkler, ilk Türk Devleti olan "Asya Hun Devleti" ni kurmuşlardır.

3)          - Göç eden Türk boyları gittikleri yerlerde yeni Türk Devletleri kurarlarken, oralardaki bazı devletleri de yıktılar.

ASYA HUN DEVLETİ (BÜYÜK HUN DEVLETİ) (TARİHTE KURULAN İLK TÜRK DEVLETİ)

• Başkenti Ötüken’dir.
• Kurulduğu tarih kesin olarak bilinmemektedir. Tarihte bilinen İLK TÜRK DEVLETİ'dir.
• Destanları Oğuz Kağan Destanı’dır.
• Bilinen ilk hükümdarı Teoman'dır. Teoman'dan geçmiştir.
• Asya Hun devleti METE HAN zamanında en geniş sınırlarına ulaşmıştır.
•  Mete Han döneminde; diğer Türk devletlerine de örnek olacak "onluk sistem"e dayalı ilk düzenli Türk ordusu kuruldu.
• Çinliler Türk akınlarına karşı koymak için ÇİN SEDDİ' ni yaptılar. ( İnsan eli ile yapılmış aydan bile görülebilen seddin uzunluğu 1845 km, yüksekliği 15m genişliği 9 metredir.)
• Türkler Çinlileri yenmesine rağmen orayı almamışlar ve vergiye bağlamışlardır. Çünkü Çin çok kalabalık olduğu için Türkler kültürlerini kaybetmekten, kalabalık Çinliler arasında eriyip yok olmaktan korkmuşlardır.
• Büyük Hun Devleti VERASET SİSTEMİ ve ÇİN SİYASETİ nedeniyle Doğu ve Batı Hun Devleti diye ikiye ayrıldı. Batı Hunları ARAL GÖLÜ civarına göç etmek zorunda kaldılar. Doğu Hunları ise Kuzey ve Güney olarak ikiye ayrıldı. Ve daha sonra Çinliler tarafından ortadan kaldırıldı.

NOT : ORTA ASTA TÜRK DEVLETLERİYLE ÇİN ARASINDAKİ EN ÖNEMLİ SORUN İPEK YOLUNU ELE GEÇİRMEKTİR.

TÜRKLERDE VERASET SİSTEMİ NASILDI?

Türklerde devlet hükümdar ailesinin ortak malı sayılırdı. Ve ülke hükümdarın sağlığında oğulları arasında paylaştırılırdı. Bu taht kavgalarına ve devletin yıkılmasına neden olurdu.

TÜRKLERE KARŞI ÇİN SİYASETİ NASILDI?

Çin göçebe hayatı yaşayan ve savaşçılıkları gelişmiş olan Türk Ordusu karşısında çaresiz kalıyordu. Hatta Türk Akınlarını durdurmak için ÇİN SEDDİ'ni yaptırmıştı. Buna rağmen Türkleri durduramamıştı. Bu durum karşısında çaresiz kalan Çin şu siyaseti takip etti:

1-  Çin prenslerini Hun Hakanlarıyla evlendirerek, prensesin yanında Hun sarayına çok sayıda hizmetkar gönderdiler. Bu hizmetkarlar casusluk faaliyetinde bulunarak, Türkler hakkında bilgi topladılar.

2-   Türk Beylerine hediyeler göndererek, onları kendilerine bağlamaya ve ekonomik olarak Çin'e bağımlı yaşamaya alıştırdılar.

3-     Türk Beylerini birbirlerine karşı kışkırtarak, Türk devletinin parçalanmasını sağladılar.

AVRUPA ( BATİ ) HUNLARI VE KAVİMLER GÖÇÜ

KAVİMLER GÖÇÜ(375): Batı Hunları Çin'in ve Doğu Hunları'nın baskısıyla Aral Gölü civarına göç etmişlerdi. Burada 200 sene hayatlarını sürdüren Batı Hunlarının nüfusları arttı. Toprakları yetersiz kalmaya başladı. Ve başka Türk Boylarının katılmasıyla güçlendiler.

MS. 374 yılında VOLGA (İTİL) nehrini aşarak Batı'ya (Avrupa'ya) doğru ilerlemeye başladılar. Türklerin bu ilerlemeleri karşısında önlerinde bulunan Vizigot, Ostrogot, Vandal, Sakson, Frank, Germen gibi bir çok kavim hareketlenerek Türklerden kaçmaya başladılar. Böylece Batı Hun Türklerinin, sebep olduğu bu olaya tarihte KAVİMLER GÖÇÜ adı verilir.(375)

KAVİMLER GÖÇÜNÜN SONUÇLARI:

•      Roma İmparatorluğu; Doğu ve Batı Roma İmparatorluğu olmak üzere ikiye ayrıldı.(395)

•      Avrupa'nın yapısı değişti. İngiltere, Fransa gibi Avrupa devletlerinin temeli atıldı.

•      Barbar kavimler arasında Hristiyanlık hızla yayıldı.

•      Avrupa'da FEODALİTE (DEREBEYLİK) adı verilen yönetim biçimi ortaya çıktı.

•      İlk çağ kapandı, Ortaçağ başladı.

AVRUPA ( BATI ) HUN DEVLETİ

Kavimler göçünden sonra Avrupa’ya gelen Hunlar tarafından kurulmuştur. İlk hükümdarları BALAMİR, en önemli hükümdarları ATTİLA'dır. Attila’nın amacı; büyük bir devlet kurmak, Doğu Roma ( Bizans) ve Batı Roma İmparatorluklarını egemenlik altına almaktı. Bizans’ı vergiye bağlamayı başarmıştır.

Attila ölünce iç karışıklıklar, Bizans saldırıları ve taht kavgaları yüzünden yıkılmıştır.

GÖKTÜRK DEVLETİ (TÜRK ADİNİ KULLANAN İLK DEVLET)

•  Destanları Ergenekon Destanı’dır.
• Bumin Kağan'ın yerine geçen Mukan Kağan zamanında devlet en parlak dönemini yaşadı.
• Göktürk Devleti, Çin entrikaları sonucu, 582 yılında Doğu ve Batı Göktürkler olarak ikiye ayrıldı.
• Daha sonra Doğu ve Batı Göktürkleri Çin hakimiyeti altına girdiler
• 552'de Bumin Kağan önderliğinde Ötügen merkez olmak üzere kuruldu.
• Tarihte Türk adını ilk defa devlet adı olarak kullanan ilk topluluktur.
•  Hunlardan sonra Türk boylarını bir araya toplayan ikinci Türk devletidir.
•  İlk Türk alfabesini kullanmışlardır.( Göktürk alfabesi )

II. GÖKTÜRK DEVLETİ ( KUTLUK DEVLETİ )

>     1. Göktürk Devleti’nin Çin hakimiyeti altına girmesinden sonra Türkler 50 yıl boyunca bağımsızlık özlemi ile yaşadılar.

>     Sonunda 682 yılında Kutluk Kağan önderliğinde Çin’e karşı ayaklanma başarılı olmuş ve

2.    Göktürk (Kutluk ) Devleti kurulmuştur.

>     Ünlü hükümdarları Bilge Kağan döneminde, Kültigin ve Tonyukuk ile birlikte, en parlak dönemlerini yaşadılar.

>     Bilge Kağan'ın ölümünden sonra zayıflayarak Basmil, Karluk ve Uygurlar'ın isyanı sonucu yıkıldılar.

GÖK TÜRK KİTABELERİ

❖     Gök Türklerden günümüze kalan en önemli eser Orhun Yazıtlarıdır. (Göktürk Kitabeleri)

❖     Bu kitabeler Bilge Kağan, Kültigin Kağan ile Vezir Tonyukuk adına dikilmiştir.

❖     Bu yazıtları Danimarkalı Wilhem Thomsen (Vilyım Tamsın) çözmüştür.

❖    Bunlar Türk tarihi ve Edebiyatının ilk yazılı belgeleridir. Bundan önceki Türk tarihini Çin kaynaklarından öğreniyoruz.Çünkü Türkler yazıya geç geçmişlerdir.

❖     Bu yazıtlarda Göktürk Tarihi ve Türk Uygarlığı hakkında önemli bilgiler verilmektedir

UYGURLAR ( YERLEŞİK YAŞAMA GEÇEN İLK TÜRK DEVLETİ )

>     Kutluk Bilge Kül Kağan tarafından kuruldu.

>     Başkenti ( merkezi ) Karabalgasun’dur.

>     Yerleşik yaşamı benimseyen ilk Türk topluluğudur. (Tarım ile uğraştıkları için )

>     Maniheizm'i benimsediler. Mani dini et yemeyi ve savaşmayı yasaklıyordu. Bu sebeple Uygurlar savaşçılık özelliklerini kaybettiler.

>     Tarım, sanat, ticaret alanında çok ilerlemişlerdir.

>     18 harfli Uygur Alfabesini hazırladılar.

>     Tahta harflerden MATBAA'yı oluşturdular, pamuktan KAĞIT yaptılar.

>     Destanları Türeyiş Destanı ve Göç Destanıdır.

>     840 yılında Kırgız Türkleri tarafından yıkıldılar.

UYARI : Uygurların yerleşik yaşama geçmelerinde etkili olan faktörler;

** Tarım ve ticaretle uğraşmaları

** Mani dinini benimsemeleri ( Çünkü mani dini et yemeyi yasaklıyordu. Bu sebeple tarımla uğraşmışlardır.)

ORTA ASYA TÜRKLERİNDE DEVLET YÖNETİMİ

KURULTAY: Ülkenin önemli devlet meselelerinin görüşüldüğü meclistir. Son kararı Hükümdar verir. Bunun için için Kurultay bir danışma meclisidir.

Hükümdar Ünvanları : Han, Hakan, Kağan, İlteber, İlteriş, İdikut

Kağan’ ın karısına HATUN denir. Devlet yönetiminde hatun söz sahibidir. Bu kadına değer verildiğini gösterir.

TÜRKLERDE DİNİ İNANÇ

Türklerin islamiyetten önceki inançları Gök tanrı inancıdır. Tek Tanrılı bir dindir. Türklerde bir çok dini inancın görülmesi bazen de farklı dinlerden olanların mezarlarının yan yana görülmesi dini hoşgörü olduğunu gösterir.

Maniheizmf Mani dini) : Et yemeyi ve savaşmayı yasaklayan bir din olduğu için bu dini kabul eden Uygur Türkleri Türklük özelliklerini kaybetmişlerdir.

Kut İnancı: Ülkeyi yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiği inancına denir. Kağan olan kişi Tanrının kendisini Kağan olarak seçtiğine ve kendine Kut verdiğine inanırdı.

Ahiret İnancı: Ölülerini eşyaları ile gömmüşlerdir. Bu durum, Türklerin ahirete inandıklarını gösterir

Yusı Cenaze töreni Kurgan: Mezar

Balbal: Mezar başına o kişinin hayatta iken öldürdüğü düşman kadar heykel dikilirdi. Dikilen bu heykele balbal denirdi. Bu onun kahramanlığını gösterirdi.

Türklerin kabul ettikleri diğer dinler:

 Şamanizm, Mani ve Buda dinleri, Yahudilik ve Hıristiyanlık

TÜRKLERDE ASKERLİK

Eli silah tutan herkes askerdir. Bu yüzden Türklere

Mete ilk düzenli orduyu kurmuştur. Bu tarih (M.Ö 209) aynı zamanda Türk silahlı kuvvetlerinin kuruluş yılıdır.

Mete onlu sistemi getirmiştir.

 Başlıca silahları, ok, yay, kılıç, kalkan.

NOT:	GÖÇEBE HAYAT	YERLEŞİK HAYAT
9	Çadırlarda yaşarlar.	Evlerde yaşarlar.
9	Hayvancılık	Tarım ve ticaret
9	Taşınabilir eşya	Taşınamaz eşya
9	Savaşçıdırlar	Savaşçılık gelişmemiş
9	Kalıcı eser yoktur	Kalıcı eser vardır.
9	Hunlar, Göktürkler	İlk defa Uygurlar

İpek Yolu: Çin’in Şian kentinden başlayıp Anadolu ve İstanbul’dan Avrupa’ya gider. Çin’den ipek ticareti yaygın olarak yapıldığı için yola bu ad verilmiştir. İpek yanında değerli porselen, kağıt, baharat ve değerli taşlarda satılırdı.

Tarihte bu yolu ele geçiren devletler zenginleşmişler kaybedenler fakirleşip zayıflamışlardır.

Hunlar ve Göktürkler bu yol için Çin Q le mücadele ederken, Göktürkler Bizans ile işbirliği yaparak Sasanilerin ipek yolu hakimiyetini kırmaya çalışmışlardır

Bu yol sayesinde doğu ve batı toplumları siyasal, sosyal ve ekonomik alanda birbirinden etkilenmişlerdir. Çinin bulduğu kağıt-matbaa-barut-pusula gibi buluşlar bu yol ile Ön Asya’ya ve Haçlı Seferleri ile de Avrupa’ya geçmiştir.

ÇÖLE İNEN NUR ( İSLAM TARİHİ )
İslamiyet’ten Önce Arap Yarımadasının Durumu:	CAHİLİYE DEVRİ DENİR.

-    İslamiyet’ten önce Arap yarımadasında Putperestlik yaygındı. Diğer dinler:

-Sabilik : (Yıldız ve gök cisimlerine tapma)

-Mecusilik: ( Zerdüşt inancı. Ateşe tapma )

-Hıristiyanlık

-Yahudiler

-Hanif : (Hz.İbrahim’in tek tanrı inancı. Puta tapmazlar, içki içmezler ve haksızlık yapmazlardı. Hz. Muhammed’in anne ve babası da Hanif dinine bağlıydılar.)

-   Bu dönemde kabileler arasında siyasi birlik yoktu, kavgalar vardı. Sadece haram aylarda savaşmazlar bu dönemde Kabe’deki putları ziyaret ederlerdi.

-    İnsanlar arasında eşitlik yoktu.Köle ticareti yapılırdı.

-    Arap toplumu göçebe (bedevi) ve yerleşik halk olmak üzere ikiye ayrılırdı.

HZ MUHAMMED’ İN HAYATI:                        ^

-    571 yılında Mekke’de doğdu. Annesinin adı Âmine, babasının adı Abdullah’tır.

-   Babası Hz Muhammed doğmadan öldü, ona dedesi Abdülmuttalib baktı. Dedesi ölünce bu kez amcası Ebu Talib’in yanında kaldı.

-   Hz. Muhammet amcası ile ticaret yaptı. Güvenirliğinden dolayı “Muhammed’ül emin” (Güvenilir Muhammed) adıyla anıldı.

-    25 yaşında Hz. Hatice ile evlendi.

-40 yaşına doğru toplumdan uzaklaşarak zamanın çoğunu Hira Mağarasında geçirmeye başladı. Burada Cebrail (a.s) ona ilk vahiyi getirdi ve peygamberliği başladı. (611)

-    Hz. Muhammed’e ilk inananlar: -Hz.Hatice -Hz.Ali -Hz.Ebubekir -Zeyd b. Harise

-   Hz. Muhammed Mekkeliler tarafından tehdit edilince Mekke’den Medine’ye göç etti. 622 yılında yapılan bu göçe “Hicret” adı verilir.

-  Mekke’den Medine’ye göç edenlere (Yardımcı) adı verilir.

-    Hicretle Medine’de ilk İslam Devleti kurulmuş oldu.

HZ MUHAMMED DONEMİ SAVAŞLARI

Bedir Savaşı ( 624 )

Taraflar: Mekkeli müşrikler - Medineli Müslümanlar

Sebep: Müslümanlar Mekke’den göç ederken bütün mallarını bırakmışlardı. Bunlara karşılık Mekke kervanını vurmaya karar verdiler.

Sonuç:

1-    Zafer Müslümanların oldu.

2-     Esirler 10 Müslüman çocuğa okuma yazma öğretirlerse serbest kalacaklardı.

Önemi:       1-Mekke     ile Medinelilerin ilk savaşıdır.

2-     Savaşın diğer bir ismi de Akrabalar savaşıdır.

3-   Savaş sonunda Hz. Muhammed’in esirler ile ilgili aldığı karar eğitime ne kadar önem verdiğini göstermektedir.

Uhud Savaşı ( 625 )

Taraflar: Mekkeli müşrikler - Medineli Müslümanlar Sebep: Mekkeliler     Bedir   Savaşı’nın       öcünü  almak                    istediler.

Sonuç:     1-Hz. Muhammed yaralandı.

2- Mekkeli müşrikler kazandı.Müslümanlar yenildi.

Önemi: Müslümanlar peygamberin sözünü dinlememenin cezasını ilk kez çektiler.

Hendek Savaşı ( 627 )

Taraflar: Mekkeli müşrikler - Medineli Müslümanlar Sebep: Mekkeliler İslamiyet’in yayılmasını istemiyorlardı.

Sonuç: Selman-ı Farisi adlı bir İranlının tavsiyesi ile Medine’nin etrafında hendekler kazıldığı için Mekkeliler geri dönmek zorunda kaldılar.

Önemi: Hendek Savaşı, Mekkelilerin Müslümanların üzerine yaptığı son saldırı oldu. Bundan sonra Mekkeliler savunmaya çekildiler.

Hudeybiye Antlaşması ( 628 )

Taraflar: Mekkeli müşrikler - Medineli Müslümanlar Önemli maddeleri:

1-    Her iki taraf birbiri ile 10 yıl savaşmayacak.

2-   Müslüman olup Medine’ye giden kişiler Medine’ye alınmayacak, Medine’den Mekke’ye gelenler ise geri verilmeyecek. ( Bu madde daha sonra kaldırılmıştır. Çünkü Medine’ye alınmayan Müslümanlar Mekke’ye dönmediler ve Mekke ile Medine arasında kalıp Mekke kervanlarını vurmaya başladılar.)

Önemi: Mekkeliler Müslümanların varlığını kabul etmişlerdir.

Hayber’in Fethi ( 629 )

Taraflar: Müslümanlar - Yahudiler

Sebep: Yahudiler, Mekkeliler ile birleşip Müslümanlara zarar veriyorlardı.

Sonuç: Medine-Şam yolu güvenlik altına alındı.

Mekke’nin Fethi ( 630 )

Taraflar: Mekkeliler - Müslümanlar

Sebep: Mekkeliler Müslümanlara karşı kuvvet toplamaya başlamışlardı.

Sonuç: 

1-Hz.Muhammed, Kabe’yi ziyaret ederek putları kırmıştır.

2-     Bütün Mekkeliler İslamiyet’i kabul ettiler.

3-     Mekke’nin fethi bütün Arabistan’ın fethini sağlayan önemli bir başlangıç oldu.

4-     Mekke’nin fethi ile İslam Devleti kuruldu.

Hz. Muhammed’in Vefatı 

Hz.Muhammed, son seferi olan Tebük seferinden dönüşte hastalandı. İmamlığı Hz.Ebubekir’e bıraktı ve 8 Haziran 632’de vefat etti.

Hz.Muhammed, vefat ettiği odaya gömüldü.

Hz.Muhammed’in mezarına Ravza-yı Mutahhara (Cennet bahçesi) adı verilir.

( Peygamberin mezarı Medine şehrindedir.)

-** Hz. Muhammed’den sonra Dört Halife dönemi başladı. Halifeler seçimle iş başına geldiler.Bu sebeple cumhuriyet dönemi de denir. Bu dört halifenin isimleri sırasıyla şöyledir.

1.    Hz. Ebubekir

2.    Hz. Ömer

3.    Hz. Osman

4.    Hz. Ali

Hz. Ebubekir Dönemi (632-634)

•   Ortaya çıkan yalancı peygamberler sorununu çözdü.

•  Zekat ve vergi vermeyen, dinden dönen kabileler ile savaşarak Müslümanları tekrar Medine etrafına topladı.

•   İlk kez Arap Yarımadası dışında fetihlere başladı.

•   Yermuk Savaşı ile Bizans, ilk kez mağlup edilmiştir.

•   Kur’an ayetleri birleştirilerek kitap haline getirildi.

UYARI:

Savaşlarda hafızların şehit olmaları üzerine Kur’an ayetleri kitap haline getirilmiş ve böylece Kur’an değişmeden günümüze kadar gelmiştir.

Hz. Ömer Dönemi (634-644)

•   Seçimle başa geldi. Adaleti, doğruluğu ve cesareti ile ün yapmıştır.

•   Kuzey Afrika’nın fethine başlanarak, Mısır’ın tamamı fethedildi.

• Sasaniler ile yapılan Kadisiye (636), Celula (637) ve Nihavent (642) savaşlarının sonucunda İran ve Irak toprakları Müslümanların eline geçti, Sasani İmparatorluğu’na son verildi.

UYARI: Bu gelişmelerden sonra Müslümanlar, Türkler ile komşu olmuşlardır.

TEŞKİLATLANDIRMA ÇALIŞMALARI

[1] Fethedilen topraklar adı verilen yönetim birimlerine ayrılmıştır. Bu illere valiler tayin edilmiştir.

•   Düzenli ordu ve ordugâhlar kurulmuştur.

•   Mali ve askeri amaçlı divan örgütü kurulmuştur.

•   Devlet hazinesi kurulmuştur.

•   Adli teşkilat kurularak illere kadılar tayin edildi.

•   lkta sistemi uygulanmaya başlamıştır.

•   Hicri takvim kullanılmaya başlandı.

UYARI:

Hz Ömer zamanında teşkilatlanma çalışmalarının yapılma sebebi; fetihlerle ülke sınırlarının genişlemesidir.

Hz. Osman Dönemi (644-656)

•    İran'ın fethi tamamlanmıştır.

•    İlk defa Müslümanlar ile Türkler karşı karşıya geldi. Kafkasya'ya giren İslam orduları Hazarlar ile yapılan savaşta yenilerek geri çekildiler.

•    Kuzey Afrika'nın fethi tamamlanmıştır.

•    islam devletinin ilk donanması bu dönemde kuruldu.

•    Kur'an çoğaltılarak önemli merkezlere gönderildi.

•    Hz. Osman'ın kendi soyundan olanları valiliklere ataması huzursuzluklara yol açtı. Bundan dolayı Hz Osman bu durumdan rahatsız olanlar tarafından şehit edilmiştir.

Hz. Ali Dönemi (656-661)

•    Hz Ali döneminde siyasi sebeplerden dolayı Müslümanlar arasında;

-    Cemel Vakası                                 -   Sıffin Savaşı

-    Hakem Olayı yaşandı.                      -Fetihler durdu.

-    İç karışıklıklar arttı.                        -   İslam'da ilk ayrılıklar yaşandı.

EMEVİLER DÖNEMİ (661 -750)

•       Bu dönemde halifelik, saltanat haline getirildi.( Halifelik babadan oğula geçmeye başladı. )

•       Arap olmayanlara kötü davranarak Arap milliyetçiliğini başlattılar.

Emeviler kendi soylarını, Arap olmayan Müslümanlara karşı üstün tutarak Arap milliyet­çiliğini savundular. Bu nedenle İslamiyet Türkler arasında bu dönemde yayılmamıştır.

•       İslam Devleti’nin gerçek anlamda kurulmasını sağladılar.

•       İslam Devleti en geniş sınırlarına Emeviler döneminde ulaşmıştır.

Emevi Devleti’nin Yıkılış Sebepleri:

1-    Önemli görevlere Emevi soyundan olanları getirmeleri.

2-     Arap olmayan Müslümanlara değer vermemeleri.

3-     Hz.Ali’nin oğullarının halifeliği ele geçirme çabaları.

4-     Fetihlerin durması

5-     Emevi ailesi arasındaki geçimsizlik

Emevi ailesi Abbasiler tarafından yok edilmiştir.

ABBASİLER (750-1258)

•       Abbasiler, Arap milliyetçiliğini terk ederek, Talaş savaşından sonra Türk-Arap ilişkilerini arttırmışlardır.

•       Abbasilerin hoşgörülü politikası sonucunda İslamiyet daha hızlı yayılmış ve Türkler bu dönemde İslamiyet'i kitleler halinde kabul etmişlerdir.

•       Abbasiler bilime önem verdiler. Harezmi gibi birçok bilgin bu dönemde yetişti.

•       Abbasiler Türk askerleri ve aileleri için “Samarra” Şehrini kurdular.

TALAS SAVAŞI :      (    TÜRKLER MÜSLÜMAN OLMAYA BAŞLADILAR.)

Sebebi:      Çinlilerin  Orta  Asya’ya tamamen     hakim olmak istemesi.

O Abbasilerle Çinliler arasında yapılan “Talas Savaşı”nda Türkler Abbasileri desteklemişlerdir. Abbasiler savaşı kazanmıştır.

O Bu savaştan sonra Türkler İslamiyet’e geçmeye başladı.

>      İlk Müslüman Türk boyu : Karluklar. (Daha sonra Yağma ve Çiğil boyları )

>      İlk Müslüman Türk devleti : Karahanlılardır.

Talas Savaşının Önemi:

■Orta Asya Çin egemenliğine girmekten kurtuldu.

■Talas savaşı kağıt, matbaa, barut ve pusula gibi teknik buluşların dünyaya yayılmasında etkili oldu.

Türklerin İslamiyet’e Girmelerinin Nedenleri:

İslam dini ile Gök Tanrı dini arasındaki benzerlik. ( Tek Tanrı inancı ) İslamiyette ve Türklerde Ahiret inancının olması.

Türklerdeki Cihan Hakimiyeti düşüncesi ile İslamiyetteki Cihad anlayışının benzemesi İslamiyetteki ahlak anlayışı ile Türklerin anlayışının benzemesi.

Abbasilerin hoşgörülü tutumu.

Türklerin İslamiyet’e Hizmetleri:

■  İslamiyet’in yayılmasında etkili oldular.

■  Haçlı seferlerine başarıyla karşı koydular.

■  Halifeliği dış tehlikelere karşı korudular

■  İslam ülkelerinde bilimin gelişmesini sağladılar.

KARAHANLILAR (İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETİ)

S Uygurların yıkılması ile Karluklar, Çiğil ve Yağma Türkleri ile birleşerek Karahanlılar Devleti'ni kurdular (840).

S Satuk Buğra Han, İslamiyeti kabul etti. Karahanlılar, 960 yılından itibaren Müslüman bir Türk devleti haline geldi.

S Türkçeyi resmi dil kabul ettiler.

S Ticareti geliştirmek için ribat adı verilen kervansaraylar yaptılar.

S Karahanlılar, iç karışıklıklar sonunda doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı. Doğu Karahanlılar Karahitaylılar tarafından ortadan kaldırıldı (1211 ).

S Batı Karahanlılar ise Harzemşahlar tarafından yıkıldı (1212).

**** Kaşgarlı Mahmut “Divan_ı Lügâti Türk” adlı eseri yazmıştır. Amacı Türkçe’nin Arapça’dan zengin bir dil olduğunu anlatmak ve Araplara Türkçe’yi öğretmektir.

**** Yusuf Has Hacip “Kutadgu Bilig” adlı eseri yazmıştır.Kutadgu Bilig Mutluluk Bilgisi anlamına gelir. Bu eserde devlet yönetimi ile ilgili öğüt ve ahlak konusunda bilgiler verir. İnsanların iyi olması için neler yapması gerektiğini anlatır.

GAZNELİLER

• Gazne Devleti, Afganistan'ın Gazne şehrinde kurulmuştur.
• Kurucusu Alp Tekin'dir.
• Gaznelilerin en parlak dönemi Sultan Mahmut (Gazneli Mahmut) devridir.
• Gazneli Mahmut Hindistan üzerine 17 sefer düzenledi. Amaç İslamiyeti yaymaktı.
• Sultan ünvanını ilk kez Gazneli Mahmut kullanmıştır.
• Gazneli Mahmut bilime ve sanata önem verirdi.
• Gazneliler savaşlarda filleri kullanıyordu.
• Bu da karşı orduların dikkatini dağıtıyordu

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ

•      Çağrı ve Tuğrul kardeşler Anadolu’ya akınlar düzenledi.

•      Yapılan bu akınlarda amaç: Anadolu’yu tanımak ve

•            1040     yılında Gaznelileri

Savaşında yenince Büyük Selçuklu devleti resmen kuruldu.

•      En geniş sınırlara Melikşah döneminde ulaşıldı.

- Tuğrul bey hükümdar olunca adına para bastırdı, hutbe okuttu.Sultan olan kişi kendi adına para bastırır ve hutbe okuturdu.

-  1048’de gerçekleşen Pasinler Savaşı, Selçukluların Bizans'a karşı kazandığı ilk zaferdir.

-  Malazgirt Savaşı (1071):

- Anadolu’ya akınlar düzenleyen Selçuklu hükümdarı Alparslan ile Bizans İmparatoru Romanos Diyagones (Romen Diyojen) arasında yapıldı. Selçuklular bu savaşı kazandı.

- Malazgirt Savaşı’nın önemi:

1-   Anadolu’nun kapısı Türklere açıldı.Türkler Anadolu’ya yerleşmeye başladılar.

2-  Anadolu’da Türk Devletleri kurulmaya başladı.

3-  Türkiye Tarihi başlamıştır.

4-           Türklerin Anadolu’ya yerleşmesi sonucunda Bizans Avrupa’dan yardım isteyince Haçlı Seferleri meydana geldi.

** Nizamülmülk Selçukluların en ünlü veziridir. Çok iyi devlet adamıdır.

Aynı zamanda dönemin üniversitesi sayılan “Nizamiye Medreselerini” kurdu.

Ayrıca “Siyasetname” adlı eser yazmış. Bu eserde devlet işlerinin nasıl olması gerektiğini anlatmıştır.

Selçuklular en geniş sınarlara Alparslan’ın oğlu Melikşah döneminde ulaşmıştır. Melikşah 1092’de öldükten sonra oğulları arasında taht mücadelesi olmuş ve ülke zayıflayarak 1157’de yıkılmıştır.