Günümüz dünyasında pek çok insan gününün önemli bir süresinini bilgisayar karşısında geçirmektedir. Bazen bizim de günde 8 – 10 saat bilgisayar karşısında kaldığımız mutlaka olmuştur. Uzun süreler bilgisyara karşısında kalmak beraberinde bir takım sağlık sorunlarını da getirebilir. Tabi bizler de bazı önlemler alarak bu olumsuzlukların seviyelerini en azda tutabiliriz.
Genel olarak bilgisayarın vücudumuza etkisi 4 türlüdür. Bunlar:
1. Gözlere ve beyne olan etkisi.
2. Omurga ve eklemlere olan etkisi.
3. İç organlara olan etkisi.
4. Sosyal etkisi.
Şimdi sırayla bunları inceleyelim:
Bilgisayar ile daha doğrusu bilgisayar monitörü ile sürekli etkileşimde bulunan gözlerimizi bir kaç önlem sayesinde rahat ettirebiliriz. Öncelikle, monitörümüzün tazeleme oranı ekran boyutu düşünmeksizin en az 75 HZ olmalıdır. 75 HZ üzerinde her tazeleme oranı da göz sağlığı için faydalıdır. Tazeleme oranı (refresh rate) oranını bilgisayarınızın monitör, ekran veya grafik ayarları menüsünden yapabilirsiniz. Düşük tazeleme oranları, ekranda titrek bir görüntü gösterir. Bu da göz sağlığı için çok olumsuz olup uzun vadede baş ağrısını da yol açar. Kısaca biz ilk olarak kullandığımız monitörün tazeleme oranını 75 HZ ve üzeri olacak şekilde ayarlamalı ve kullanmalıyız. Yanlız pek çok dizüstü bilgisayar için bu değer 60 HZ sabitlenmiş olup, 15″ küçük dizüstü bilgisayarlar için yeterli bir değerdir.
Windows 7 için tazeleme oranı ayarlama yolu için:
- Başlat, Denetim Masası, Görünüm ve Kişiselleştirme, Kişiselleştirme ve ardından Görüntü Ayarları’nı tıklatarak Görüntü Ayarları’nı açın.
- Gelişmiş Ayarlar’ı tıklatın.
- Monitör sekmesini tıklatın ve ardından yeni bir yenileme hızı seçin. Monitörün ayarlanması kısa bir süre alabilir. Değişiklikleri korumak istiyorsanız, Uygula’yı tıklatın. Değişiklikleri on beş saniye içinde uygulamazsanız, yenileme hızı özgün ayarınıza geri dönecektir.
Uzun süre bilgisayar kullanımının bir diğer etkisi ise, gözlerdeki kuruluktur. Devamlı bilgisyara bakmaktan farkında olmadan, göz kırpma sayımız azalırken gözlerimiz de daha çok kurumaya neden olur. Bu olumsuz etkiyi aşabilmek için göz damlası kullanmanızı öneririm. Ayrıca göz damlası sayesinden gözde kanlanma veya alerjik rahatsızlıklar da azalabilecektir.
Bilgisayar ekranları özellikle de CRT (tüplü) ekranlar LCD veya LED ekranlara göre çok daha fazla radyasyon üretmekte ve çok daha fazla elektrik tüketmektedir. Dolayısıyla mümkün mertebe CRT ekran kullanmamakta fayda vardır.
Bilgisayar kullanımının gözlere ve beyne etkisini en aza indirebilmek için temiz hava almalı, molalar vermeli ve ara sıra monitörden başka yerlere bakmalıyız.
İnsan vücuduna duruş şeklini; iskelet, omurgalar ve kas sistemi verir. Uzun süre yanlış duruşlar veya ters hareketler omurlara ve kas sistemine zarar verebilir, fıtık ve spazmlara yolaçabilir. Bir kullanıcının en sağlıklı bir şekilde monitöre bakma açısı, karşısından ve bele destekli olacak bir koltukta oturarak olmacaktır. Gözlerin hizası ise monitörün tam en üst noktasında olmalıdır. Monitöre ulan uzaklık ise, ortalama olarak ekran çarpı 1,5 olmalıdır. Yani 17″ bir ekrana bakıyorsanız, 17″*1,5=25,5″ (65 cm) civarı olmalıdır. CRT monitörlerden (tüplü monitörler) daha uzakta durmalısınız. LCD veya LED ekranlara ise biraz daha yakında durulabilir.
Oturduğumuz koltuk ne çok sert ne çok yumuşak olmalı, belimize ve boynumuza destek olabilmeli ve yükseklik ile diklik ayarı olmalıdır. Uzun süre oturarak çalışmamız gerektiği durumlarda her saat başı ayağa kalkarak kısa yürüyüşler ile boyun ve omurga egzersizleri yapmalıyız.
Yukarıdaki yan etkilere ek olarak klavye veya fare kullanımı bileklerede zarar verebilmektedir. Bundan korunmak için bileklerimize destek olan klavye ve fare kullanmalı veya bileklere destek olması için üretilen aparatlardan faydalanmalıyız.
Uzun süre bilgisayar başından kalkmayan insan, zamanla daha az su içer ve sindirim, boşaltım sistemleri yavaşlar. Uzun süre bilgisayar kullanırken su içmeyi unutmamalı, yediğimize dikkat etmeliyiz. Tuvalet ihtiyacımızı ertelememeliyiz. Ayrıca uzun süre sabit kalmaktan dolaşım sistemi de etkilenmektedir. Zamanla kollarda uyuşukluk görülebilir. Bu şikayetleri de engellemek adına gün içinde daha fazla hareket edip aktif olmalı ara ara bilgisayar başından kalkmalı ve ufak egzersizler yapmalıyız.
Hergün saatler boyunca bilgisayar kullanımının bir diğer olumsuz etkisi ise, insanı anti sosyalliğe itmesi, zamanla insanlar ile iletişim kaybı ve içine kapanma olabilir. Sürekli bilgisayar ile vakit geçirmek insanı anti sosyalliğe ittiği gibi zamanla kilo aldırarak insanın toplumdaki özgüvenini de zedeleyebilir. Özellikle çocukların uzun süre oyun oynayarak derslerini olumsuz yönde etkilebilmektedir. Bu noktada ebeveyenlere büyük iş düşmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder