www (world wide web) nedir? Tanımı nedir?

www (world wide web) nedir? Tanımı nedir?

WWW, Web, ya da W3 (World Wide Web), yazı, resim, ses, film, animasyon gibi pek çok farklı yapıdaki verilere kompakt ve etkileşimli bir şekilde ulaşmamızı sağlayan bir çoklu hiper ortam sistemidir. Hiper ortam, bir dökümandan başka bir dökümanın çağırılmasına (navigate) olanak sağlar (iç içe dökümanlar). Bu ortamdaki her veri (object), başka bir veriyi çağırabilir (link). Link, aynı döküman içinde başka bir yere olabildiği gibi, fiziksel olarak başka bir yerde (internet üzerindeki herhangi bir makinada) de olabilir. Bütün bu farklı yapıdaki veriler uygun bir standart ile bir arada kullanılıp bir Web Listeleyicisinde (Web Browser) görüntülenebilir. Web'in diğer bir işlevi de, öteki bazı internet servislerini kendi içerisinde barındırmasıdır (ftp, gopher, news, wais gibi). 

World Wide Web (kısaca WWW veya web), birbiriyle bağlantılı, İnternet üzerinde çalışan ve "www" ile başlayan adreslerdeki sayfaların görüntülenmesini sağlayan servistir.
İnternet ve web terimleri aynı olguyu tanımlamaz. Zira web sadece internet üzerinde çalışan bir servistir. Web kavramı, CERN'de bir bilgisayar programcısı olan Tim Berners-Lee'nin HTML adlı bilgisayar dilini bulup geliştirmesiyle oluşmuştur. Bugün de kendisinin başkanı olduğu W3C (World Wide Web Consortium) tarafından idare edilmektedir. WWW, 1994 yılından beri hızla büyümekte, kullananların yaş aralığı genişlemektedir.

Yapısı

Web’in temeli İnternettir. Web İnternet üzerinde kurulmuştur ve İnternetin sunduğu mekanizmalardan çoğunun kullanılmasını sağlar. İnternetin fiziksel görünüşleri –bilgisayarlar, ağlar ve servisler- dünya üzerindeki diğer binlerce bilgisayara bağlanmamıza izin verir. Web, İnternetin en tepesindeki soyutlanmış genel servisler kümesidir. World-Wide Web (W3), insanların fikir ve projelerinin paylaşılmasını sağlayan bir bilgi ve kültür havuzudur. İstemci-sunucu uygulamaları ile yapılan birçok organizasyon üzerinde Web tarayıcıları İstemci olarak çalışabilirler. Web yürütümü standart İstemci-sunucu modelini izler. Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi "Web tarayıcısı" adı verilen programı çalıştıran bir istemci bilgisayar ile Web sunucu yazılımı çalıştıran bir sunucu bilgisayar arasındaki etkileşime "İstemci-sunucu" etkileşimi adı verilir. İstemci bilgisayar sunucudan HTTP'yi (Hypertext Transfer Protocol) ve Internet mesaj standartı olan TCP/IP'yi kullanarak bir doküman ister ve sunucu istemcinin göstereceği dokümanı geri döndürür.
"World-Wide Web" ibaresi HTTP ile anlaşan sunucuların kollektif ağını ifade etmek için kullanılır. HTTP var olan bilgilerin kullandıkları protokolün global yapısıdır.
Web tarayıcılarının ve sunucularının kendi aralarında iletişim için kullandıkları protokole HTTP (Hypertext Transafer Protocol) adı verilir. Bunun için Web Sunuculara genellikle HTTP Sunucu veya HTTP Deaemons (HTTPD) denir.
Bu örnekte bir tarayıcı kullanıyorsunuz (Netscape, Mosaic, veya diğer bir tarayıcı) ve “ Webmaster Magazine Online'”ı referans olarak tıklıyorsunuz. Tarayıcı sizin bu objeye ulaşmak için ; http://tr.wikipedia.org - Web adresine (veya URL) gitmek istediğinizi anlayacaktır.

Sunucular ve istemciler arasındaki iş paylaşımı
Tarayıcı istemcinin isteğini sunucuya iletir. İsim sunucularının, domain isimlerinin, adres isimlerinin ve fiziksel konumların tutulduğu diğer araçlarla iletir. Tarayıcı www.cio.com için istekleri karşılayan makineye doğru iletir.
Bilgiler Web Sunucuya gelince, sunucu onları başka bir işleme gönderir (arama işlemi veya bir uygulama) ve bir süre bekler. Cevabı alırsa nesneyi sizin tarayıcınıza gönderir. Tarayıcınız birçok değisik parçayı birlikte tutar. Bir Web sayfası ağ üzerindeki birçok nesnenin referansını tutabilir. Hepsini birlikte çeker ve son ürünü size sunar.

İstatistikler

2001'deki çalışmaya göre,çoğunlukla görünmez web ya da derin webte 550 milyardan fazla döküman vardı.2,024 milyon web sayfasının anketinin belirlediğine göre ingilizce sayfalar %56,4 yüzdesiyle birinci sırada geliyor hemen ardından &7,7 almanca %5,6 fransızca ve son olarak %4,9 japonca. Örnek olarak 75 farklı dilde web arması olarak kullanılan yeni bir çalışma Ocak 2005 sonu itabariyle kamuya indekslenebilir 11.5 milyar web sayfaları bulunduğu belirlenmiştir. Mart 2009 itabariyle endekslenebilir web 25 milyardan fazla sayfa içerir. 25 Temmuz 2008'de google yazılım mühendisleri Jesse Alpert ve Nissan Hajaj Google Arada benzersiz URL'ler bulduklarını açıkladı.

Hypertext

WWW dokümanlarının temel özelliklerinden biri Hypertext yapılarıdır. (Fig. 2) Grafik terminalde bir referans alt-çizgili bir yazı veya işaretçi ile sunulur. Kullanıcı bunun üzerine tıklar ve referans edilen belge gelir. [TBL, WWW: An Information Infrastructure] Bu yöntem bilgilerin kopyalanmasını gereksiz kılar, verinin bir kere yüklenmesi yeterlidir ve ona referans edilen bütün bağlarla orijinal belgeye ulaşılabilir.
Aşağıdaki şekilde İTÜ anasayfasına girildikten sonra faculties hypertext ile fakülte bağlarının olduğu sayfaya geçilmiş ve daha sonra bilgi almak istediğimiz Elektrik-Elektronik fakültesi Kontrol ve Bilgisayar Müh. bölümüne geçilmiştir.

URL

URL Web nesnesini bulmak için Web istemcisinin ihtiyacı olan erişim yöntemini (nasıl), konumunu (nerede), ve sunucu ismini (ne) belirtir. URL'nin genel yapısı: erişim-yöntemi://sunucu-ismi[: port] / konum

Nasıl Çalışır

1. İnternet üzerinde kendi sitesini barındırmak isteyen abc firması ya da kişisi, kendisine ait bir alan (domain) adı seçer. Bizim örneğimizde bu alan adı abc.com olsun.
Daha sonra kişi ya da firma, alan adı kaydı yapabilen bir firmaya giderek (Registrar), kendisi için belirlemiş olduğu alan adını, belli bir süre için (1 yıldan az olmamak şartı ile) tescil ettirir.
2. Nasıl ki bir yere gitmek için, gideceğimiz yerin adresine gereksinim varsa;, sanal dünya olan İnternet’te de bir siteye girmek için o sitenin adresine ihtiyacımız vardır.. İnternet üzerindeki sunucuların adresleri IP(Internet Protocol) denilen her biri 0..255 arasında olan 4 basamaktan oluşur (Ör: 10.23.12.5; 192.168.5.3 gibi).
İnternet kullanıcılarının girmek istedikleri web sitelerinin IP adreslerini akıllarında tutmaları çok zor olacağı için, İnternet üzerinde alan adı – IP adresi eşleştirmesi yapan servisler yer almaktadır. Bu servislere DNS (Domain Name Services – Alan Adı Servisi) adı verilir. DNS’ler kendilerine sorulan alan adlarını IP adreslerini soran kullanıcalara verirler. Çok basit olarak bunu bir telefon rehberine benzetebilirsiniz.Duygu Akay
Alan Adı IP Adresi
abc.com 13.56.11.120
vyz.com 168.32.45.11
bcg.net 89.86.10.51
... ...
DNS Tablosu: Mantıksal gösterim
Dolayısıyla alan adınızı tescil ettirirken, hangi DNS sunucusunda alan adınıza ait IP adresi bulunacak ise, kayıt yapan firmaya (registrar’a) bu bilgi verilir. Böylece sizin alan adınıza ait IP adresi, tüm dünyadaki İnternet kullanıcıları tarafından erişilebilir duruma gelir.
3. Bir İnternet kullanıcısı www.abc.com sayfasına girmek istediği zaman, internet tarayıcısının (Internet Explorer, Firefox, Opera vb.) adres çubuğuna www.abc.com yazar. İnternet üzerindeki adresleme yukarıda anlatıldığı gibi IP tabanlı olduğu için tarayıcının bu alan adının IP adresini ögrenmesi gerekmektedir. Ögrenmek için ise, kullanıcı bilgisayarında tanımlı olan DNS sunucusuna giderek, abc.com’un IP adresini sorar.
4. DNS sunucusundan cevap olarak abc.com’un IP adresinin bilgisini alır (tıpkı bilinmeyen numaralar için yapılantelefon numarası sorgulama servisi gibi)
5. Bu işlemin sonunda www.abc.com’un IP adresini ögrenen İnternet kullanıcısının tarayıcı programı (Internet Explorer, Firefox vb), İnternet üzerinden abc.com’un web sunucuna ulaşır ve kendisine, üzerinde yüklü bulunan web sayfasına ilişkin anasayfa dosyasının gönderilmesini ister.
6. www.abc.com’un web sunucusu, İnternet kullanıcısına anasayfa dosyasını gönderir. Genellikle anasayfalar default.html, default.php, default.asp, index.html, index.php,index.asp gibi dosyalardan oluşur. Kullanıcı bilgisayarına anasayfa dosyası yüklendikten sonra, tarayıcı program tarafından (Internet Explorer, Firefox vb), dosya görüntülenir. Kullanıcı, anasayfa üzerindeki başka bağlantılara tıklayarak, www.abc.com web sunucusunun kendisine başka dosyalar göndermesini de isteyebilir. Sunucudan gelen dosyalar yine tarayıcı altından gösterilecektir.

Erişim yöntemleri
En popüler üç erişim yöntemi :
http: Bu yöntem Web sunucuları tarafından sağlanır. Hypertext bağlantılarını, HTML ve sunucu scriptlerini içerir. (http://www.itu.edu.tr/new/acad/faculties.html)
gopher: Bu yöntem, Minnesota Üniversitesi'nde dağılmış kampüs bilgi servisi için geliştirilmiştir. Gopher bilgileri menüler halinde sunar, fakat hypertext bu hizmeti çok daha iyi bir sekilde yerine getirebilmektedir. Bu yüzden gopher beslemeli birçok site WWW-beslemeli bilgilere dönüştürülmektedir. (gopher://ciragan.cc.itu.edu.tr:80/)
ftp: Dosya Transfer Protokolü (ftp) bütün İnternet servisleri içinde en eski ve en popüler olanıdır. FTP arşivlerinde bulunan milyonlarca belgeye, kaynak koduna, yararlı nesnelere ve dosyalara rahatlıkla ulaşabilirsiniz. FTP arşivlerini görmek ve bilgi çekmek için herhengi bir tarayıcı kullanılabilir.

Sunucu ismi
Sunucu ismi bir IP ismi veya bir IP numarasıdır. Web sunucuları genellikle www.itu.edu.tr'de oldugu gibi"www" ile başlar. Port numarası genellikle kullanılmaz. Eğer makinede birden çok sunucu varsa, birini seçmek için port numarası kullanılır. Web sunucularinın 80. portta oldukları varsayılır.Diğer protokoller farklı port numaraları kullanırlar. Ör: ftp'nin standart port numarası 21'dir.
Hoşgeldin Sayfası:
Birçok Web sunucunun bir hoşgeldin veya anasayfası vardır. Bu, makinenin ismini girdiğinizde ( belge adı değil) karşınıza gelen dokümandır. İyi hazırlanmış Web hoşgeldin sayfalarında Web sunucularının kısa bir tanıtımı yapılır ve sunucunun sagladığı diğer bilgilere bağlantılar bulunur. Eğer bir sunucu ismini girerek bağlandıktan sonra karşınıza "belge bulunamdı" uyarısı çıkarsa, welcome.html, index.html, veya default.html sayfa isimlerini giriniz.

Konum
Konum bir dosya ismi, klasör ismi veya erişim yönteminin bir özelliği olabilir. Dosya ve klasör isimleri sıkça değiştirildiği için önceden çalışan bir URL birkaç ay sonra çalışmayabilir.

Gizlilik

Zaman ve paradan tasarruf edip bilgisayarın kolaylık ve eğlencesinden yararlanan bilgisayar kullanıcıları, web de dahil teknoloji getirilerini kullanma karşılığında özel hayatın gizliliği haklarını kullanmış ya da kullanmamış olabilirler.Yani internet kullanıcılarının bir kısmı özel hayatını gizli tutarken, bir kısmı bu ayrıntıyı çok da fazla önemsememekte.Dünya çapında yarım milyondan fazla insan interneti kullanarak ve internetle büyümüş olan Amerikalıların yarısı çevrimiçi profiller oluşturarak kalıpları yıkan,kuralları değiştiren nesilsel bir değişimin de parçası olmuş durumdalar.Facebook önceden yalnızca Amerikalı üniversite öğrencileri tarafından kullanılırken şimdilerde %70'i Amerikan olmayan insanlar tarafından kullanılıyor.Üstelik 2009'da yapılan araştırmalar gösteriyor ki bu kullanıcıların yalnızca %20'si özel hayatın gizliliği ayarlarını kullanıyor.Facebook'un kuruluşundan 6 yıl sonra 2010'da şirketin kurucusu Mark Zuckerberg şunları yazdı : "Kullanımı çok kolay olan ve güvenlik kontrolü sağlayan uygulamalar ekleyeceğiz."

Hız Sorunları

İnternetteki yoğunluk probleminden dolayı sayfa yüklemelerinde aşırı gecikme oluşmaktadır.Bu nedenden dolayı 'World Wide Web' (Dünya Çapında Ağ) terimi küçük düşürülerek 'World Wide Wait' (Dünya Çapında Bekleme) olarak tanımlanmaktadır.İnterneti hızlandırma tartışmaları Qos teknolojilerini kullanmak üzerine devam ediyor.Yoğunluğu düşürmek için diğer çözümler W3C'de bulundu.İdeal Web sayfası için standart zaman aralığı şunlardır :

0.1 saniye (saniyenin onda biri) ideal yanıt süresidir.Kullanıcı herhangi bir kesinti hissetmez. 1 saniye en yüksek ulaşılabilecek yanıt süresidir ve kullanıcı 1 saniyeden sonra kesinti yaşayabilir. 10 saniye yanıt süresinin en yüksek zamanıdır ve kullanıcı bu kesintiden dolayı siteden ayrılır.