3. Sınıf Fen Bilimleri Varlıkların Hareket Özellikleri Ünitesi Özeti - Konu Anlatımı

KUVVET ve HAREKET 

  Hareket, bir varlığın başka bir varlığa göre yer değiştirmesidir. Canlı varlıklar kendi başlarına hareket edebilirler. Cansız varlıkların hareket edebilmesi için dışarıdan bir etkiye ihtiyaçları vardır. Buna kuvvet deriz. Doğadaki canlı varlıkların hepsi kendiliğinden hareket eder. Yani insanların, hayvanların ve bitkilerin hareket etmek için başka bir varlığa ihtiyaçları yoktur
İnsanlar ve hayvanlar; koşma, atlama, yürüme, yüzme gibi değişik türde hareketler yaparlar. Bitkiler de çoğunlukla ışığa yönelme hareketi yaparlar. Cansız varlıklar dışarıdan bir etki olmadan hareket etmezler. Çevremizdeki canlılar çeşitli biçimlerde hareket ederler. Bu hareketleri hızlanma, yavaşlama, sallanma, dönme ve yön değiştirme hareketleri olarak sınıflandırabiliriz.

1. HIZLANMA: Duran veya yavaş hareket eden varlığın hızını artırması. Örnek: Yokuştan aşağıya yuvarlanan top, yeşil ışık yanınca hareket eden otomobil, pistten kalkış yapan uçak, Yarışa başlayan sporcu...

 2. YAVAŞLAMA: Hareket eden bir varlığın hızını azaltması.  Örnek: Piste inen uçak, kırmızı ışığa yaklaşan otomobil, İstasyona yaklaşan tren, Limana yaklaşan gemi
 3. DÖNME: Bir varlığın kendi etrafında ya da başka bir varlığın etrafında dönmesi.  Örnek:  Dünya, ay gibi gezegenler, lunaparktaki atlıkarınca, dönme dolap, çevrilen topaç, bisikletin tekerleği, saatin akrep ve yelkovanı

        
4.SALLANMA: Bir varlığın ileri geri sallanması. Örnek:  Salıncağın hareketi, Duvar saatinin sarkacı, Beşiğin hareketi.

5.YÖN DEĞİŞTİRME : Hareket eden bir varlığın kuvvetin etkisi ile yönünü değiştirmesi. Örnek: Viraja giren araç, duvara çarpıp yön değiştiren top, raket ile vurulan top, yerden seken top.
Duran bir cismi hareket ettiren, hareket eden bir cismi durduran; cismin hızını, yönünü ve şeklini değiştiren etkiye kuvvet denir. Cisimleri itmek veya çekmek cisimler kuvvet uygulamaktır. Cansız bir varlığı; iterek ve çekerek hareket ettirebiliriz. Buna itme ve çekme kuvveti diyoruz.

     Arabaya binmek için kapıyı açtığımızda çekme kuvveti uygularız.   Arabadan inmek için kapıyı açtığımızda itme kuvveti uygularız.
Bir cismi iterek veya çekerek; hareket ettirebilir ya da durdurabiliriz. İtme veya çekme uygulanmadan varlıkları hareket ettirmek veya hareketli bir varlığı durdurmak mümkün değildir. İttiğimiz bir cisim ileriye doğru hareket eder ve bizden uzaklaşır. Çektiğimiz bir cisim ise bize doğru hareket eder ve bize yaklaşır.

                                                                                                            KUVVETİN VARLIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Her gün yüzlerce kez kuvvet uygular, cisimleri hareket ettiririz. Kuvvet, cisimler üzerine etki eder. 

Kuvvet uygulanan cisimler:

1. Duran bir varlığı hareket ettirir.  Pistte duran bir uçak, önce yavaş yavaş hareket eder, daha sonra hızlanır. Durmakta olan bir otomobilin sürücüsü gaza bastığında otomobil hareket ederek hızlanır.
2. Hareket eden bir varlığı yavaşlatır ve durdurur. Hareket halindeki bir otomobilin sürücüsü otomobili durdurmak yada yavaşlatmak için frene bastığında otomobil yavaşlar yada durur.
3. Varlığın şeklini değiştirir. Örneğin; kuvvet uygulanan bir kağıt yırtılabilir, cam bardak kırılabilir, teneke kutu sıkıştırılabilir.
4. Varlığın yönünü değiştirir. Tenis oynayan bir sporcu kendine doğru gelen topa raketiyle vurduğunda top yön değiştirir.
5.Varlığı döndürür. Bisikletin tekerlekleri pedallarına kuvvet uygulanılarak döndürülür. Böylece bisiklet hareket eder.

Hareketli Cisimlerin Oluşturabileceği Tehlikeler

Kuvvet ve hareket, bazı durumlarda bize zarar verebilir.Günlük yaşamda hareketli cisimler bazı tehlikeleri de beraberinde getirebilir. Kuvvet ve hareket, bazı durumlarda bize zarar verebilir. Hızlı hareket cisim ve nesnelerin hareketini engellemek, yavaşlatmaya veya durdurmaya çalışmak çok tehlikelidir.
1. Hızlı giden bir arabanın kaza yapması.
2. Koridorda koşan çocukların çarpışarak zarar görmesi.
3. Sel sularının önüne çıkan varlıkları sürükleyip götürmesi.
4. Çığ düştüğünde karların önüne çıkan varlıkları sürükleyip götürmesi.
5. Pervane, matkap gibi hareketli araçları durdurmaya çalışmak.
6. Tahminimizden ağır görünen cisimlere itme kuvveti uyguladığımızda düşüp yaralanma.
7. Salıncakta salladığımız arkadaşımıza itme kuvveti uygularken çok dikkatli olmalıyız yoksa arkadaşımızın salıncaktan düşüp yaralanması.
       Bu tür tehlikelere karşı önceden bir takım önlemler alınması ve dikkat edilmesi gerekmektedir.

Google'dan gelen aramalar;

cisimleri hareket ettirme ve durdurma, cisimleri hareket ettiren kuvvet nedir, cisimleri hareket ettiren kuvvet, cisimleri hareket ettiren kuvvet ne kuvvetidir, 3 sınıf hareket eden cisimler, cisimleri hareket ettiren kuvvete ne denir, disaridan bir etki olmadan hareket eden cisimler, hareket eden cisimleri elle durdurma, günlük yaşamda hareketli cisimlerin sebep olabileceği tehlikeler, 3 sınıf cisimleri hareket ettirme ve durdurma, dışarıdan etki olmadan hareket eden cisimlere örnek, hareketli bir cismi durdurmaya çalışan kuvvet