4. Sınıf Fen Bilimleri Destek Hareket Sistemi Konusu Anlatımı Ders Özeti

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ

Çevremizdeki canlılara baktığımızda hepsinin hareket ettiğini görürüz.

canlıların ortak özelliklerinden biri de hareket etmektir.
insanın hareketini sağlayan yapılar; iskelette yer alan bazı kemikler, kemikleri saran
kaslar ve de eklemlerdir.

1.İSKELET:
Kemiklerden oluşan ve eklemlerle bağlanan güçlü destek yapıya iskelet denir.

KEMİK ÇEŞİTLERİ:
Yetişkin bir insanın iskeletinde yaklaşık olarak 206 kemik bulunur.
iskeleti oluşturan kemikler şekil ve büyüklük bakımından farklıdır.
bu kemikler uzun,kısa ve yassı kemikler olmak üzere üç çeşittir.

UZUN KEMİKLER :
İki ucu şişkin,boyları uzun,silindirik şekili kemiklerdir.
kol ve bacaklarda bulunur.
koldaki pazu kemiği, bacağımızdaki uyluk kemiği uzun kemiklerdendir.

KISA KEMİKLER :
Boyları kısa kübik kemiklerdir.
el ve ayak bilek kemikleri ile omurlar kısa kemiklere örnektirler.

YASSI KEMİKLER :
Kalınlığı az,levha şeklindeki kemiklerdir.
kafatası kemiği,kalça kemiği,kaburgalar ve göğüs kafesi kemiği yassı kemiklerdir.

KEMİĞİN YAPISI :
Kemiklerin dışı beyaz renkli olup kemik zarı ile örtülüdür.
kemik zarı kemiğin enine kalınlaşmasını sağlar.
kırılma ve çatlamalarda kemiği korur.
kemik zarının altındaki sert tabaka kemiğin sağlamlığını sağlar ve kemiğe şekil verir.
uzun kemiklerin ortasında sarı ilik bulunur.
uzun kısa ve yassı kemiklerde kemik zarı sert kemik ve süngerimsi kemik bulunur.
yalnız uzun kemiklerde kemik kanalı ve sarı ilik bulunur.

İSKELETİN YAPISI :

İSKELETİMİZ DÖRT TEMEL BÖLÜMDEN OLUŞUR.
A) KAFATASI
B) OMURGA
C) GÖĞÜS KAFESİ
D) KOLLAR VE BACAKLAR

A) KAFATASI :
Kemikler birbirine sıkıca bağlanmıştır.
yalnız alt çene kemiği yarı oynardır.
beyin kafatası içinde bulunur ve korunur.

B) OMURGA :
Omur adı verilen 33 tane kemiğin arka arkaya dizilmesiyle oluşur.
omurganın içindeki kanaldan omurilik geçer
boynun bitimindenkuyruk sokumuna kadar uzanan kemiklerdir.

C) GÖĞÜS KAFESİ :
Sırt omurları,12 çift kaburga kemiği ve göğüs kemiğinden oluşur.
kalp ve akciğer göğüs kafesinin içinde bulunur ve korunur.

D) KOLLAR VE BACAKLAR :
Hareketimizin büyük bir kısmını bu kemiklerle yaparız.
Kollar bacaklar gövde iskeletine kemik köprülerle bağlanır.

NOT :
Kollarda pazu,dirsek,ön kol,el bilek,el tarak ve parmak kemikleri bulunur.
omuz kemikleri ile gövde iskeletine bağlanır.

NOT 1 :
Bacaklarda uyluk diz kapağı baldır kaval ayak bilek topuk ve parmak kemikleri bulunur.kalça iskeleti ile gövde iskeletine bağlanır.

2.**********EKLEM*********
Kemiklerin birbirine bağlandığı yere eklem denir.
eklemler olazsa hareket edemez ve dik dururduk.
hareket etme yeteneğine göre 3 grupta yoplayabiliriz.

A) OYNAR EKLEMLER:
Bu eklemler kol ve bacak kemikleri arasında bulunur.
kol ve bacak kemikleri gövde iskeletine oynar eklemlerle bağlanır.

B) YARI OYNAR EKLEMLER :
Omurgayı oluşturan omurlar arası eklemler ile alt çene kemiği yarı oynardır.

C) OYNAMAZ EKLEMLER :
Kafatsı kemikleri,kalça kemikleri,birbirine oynamaz eklemlerle bağlıdır.

3. **** İSKELETİN GÖREVLERİ****
1. vücuda şekil verir.
2. vücudun dik durmasını sağlar
3. eklem ve kaslarla birlikte hareketi sağlar.
4. kan hücrelerini üretir.
5. iç organları dış etkenlerden korur.
6. bazı mineralleri depolar.

4. ****KASLARIN YAPISI VE GÖREVLERİ****
İskeleti oluşturan kamikler ve eklemler kendi başalrına hareket edemezler.
kemiklerin eklem yerlerinden hareket etmesini sağlayan kaslardır.
iskeltle birlikte vücuda asıl şekil vere kaslardır.

a) KASLARIN GÖREVLERİ :
Vücudun şeklini belirler
kemiklerin hareket etmesini sağlar.

b) KASLARIN YAPISI :
Lifli bir yapıya sahiptirler
istemli ya da istemsiz çalışırlar.
kasılıp gevşeyebilirler.
kasılırken boyları kısalır.

HAREKETTE İSKELET VE KAS İLİŞKİSİ :
Kaslar kemiklere bağlıdır.
kasların kasılıp gevşemesiyle kemikler eklem yerlerinden hareket edebilirler.
bir cismi elle kadırdığımızda kol kaslarının incelenesi buna en güzel örnektir.

5. ********İSKELET VE KAS SAĞLIĞI*********
İskelet ve kas sağlıını korumak için ;

• dengeli beslenmek gerekir.
• yaşa ve cinsiyete uygun spor yapmak gerekir.
• kemiklerin gelişmesi için d vitamini, proteinli besinler, kalsiyum ve fosfor içerikli besinler alınmalıdır.
• eğri oturulmamalıdır.
• ağır yük taşınmamalıdır.
• dar ve yüksek topuklu ayakkabılar giyinilmemelidir.
• kırık çıkık burkulmalarda doktora gidilmedir.