2. ÜNİTE: ADIM ADIM TÜRKİYE
Doğal Varlık : Doğada insan eli değmeden oluşan ve
gezilip görülebilecek özelliği olan yerlere doğal varlık denir.
ÖRNEK: Denizler , dağlar,
göller, ırmaklar, ormanlar, milli parklar.
Doğal
Varlıkların Özellikleri :
1- Yapılışında insanlar görev almamışlardır.
2- Doğa’nın
kendinde var olan unsurlardır.
3- İnsanlar sonradan keşfetmiş ve çevresine
yeni yerleşim yerleri kurulmuştur.
4- Ülkeler doğa’nın bozulmaması için koruma
altına alırlar.
DOĞAL
GÜZELLİKLERİMİZ
Doğal Güzelliğimizin Adı
|
Bulunduğu Şehir
|
Kurşunlu Şelalesi
|
ANTALYA
|
Abant Gölü
|
BOLU
|
Peri Bacaları
|
NEVŞEHİR
|
Pamukkale travertenleri
|
DENİZLİ
|
Damlataş Mağarası
|
ANTALYA
|
Manavgat Şelalesi
|
ANTALYA
|
İnsuyu Mağarası
|
BURDUR
|
Karain Mağarası
|
ANTALYA
|
Cennet ve Cehennem Mağarası
|
MERSİN
|
Manyas Gölü kuş cenneti
|
BALIKESİR
|
Ağrı Dağı
|
AĞRI
|
Uludağ
|
BURSA
|
Erciyes Dağı
|
KAYSERİ
|
Tarihi Eser: Geçmiş uygarlıklardan, günümüze kalan,
din, bilim, düşünce, sanat, edebiyat ve mimari alanlarda ortaya konan eserlere tarihi
eser denir.
ÖRNEK: Saraylar, köprüler,
tiyatrolar, kaleler, camiler, kiliseler, hamamlar…
Tarihi
Eserlerin Özellikleri:
1- Tarihi eserler insanlar
tarafından yapılmıştır.
2- Tarihi eserler zarar
görmemesi için koruma altındadırlar.
3- Tarihi eserler ortak
miras olduğu için ziyaretçilere açık tutulur.
TARİHİ ESERLERİMİZ
Tarihi Eserlerimizin Adı
|
Bulunduğu Şehir
|
Kızıl
Kule
|
ALANYA(ANTALYA)
|
Efes
Antik Kenti
|
İZMİR
|
Milet
Antik Tiyatrosu
|
AYDIN
|
Truva
Atı
|
ÇANAKKALE
|
Selimiye
Camii
|
EDİRNE
|
Çanakkale
Şehitleri Anıtı
|
ÇANAKKALE
|
Topkapı
Sarayı
|
İSTANBUL
|
Nemrut
Harabeleri
|
ADIYAMAN
|
Artemis
Tapınağı
|
İZMİR
|
Sümela
Manastırı
|
TRABZON
|
Balıklı
Göl
|
ŞANLIURFA
|
Zeugma
Antik Kenti
|
GAZİANTEP
|
Ani
Harabeleri
|
KARS
|
Rumeli
Hisarı
|
İSTANBUL
|
DÜNYA MİRAS LİSTESİ
UNESCO (Birleşmiş Milletler
Eğitim Bilim Kültür Örgütü) tarafından ülkemizde dünya miras listesi'nde
bulunan doğal ve kültürel varlıklar şunlardır:
Dünya Miras Listesindeki Eserlerimizin Adı
|
Bulunduğu Şehir
|
İstanbul'un
tarihi alanları (Ayasofya Müzesi)
|
İSTANBUL
|
Göreme
Milli Parkı ve Kapadokya
|
NEVŞEHİR
|
Divriği
Ulu Camii ve Darüşşifası
|
SİVAS
|
Hattuşaş
(Boğazkale)
|
ÇORUM
|
Nemrut
Dağı
|
ADIYAMAN
|
Hierapolis
|
Pamukkale
(DENİZLİ)
|
Safranbolu
Evleri
|
KARABÜK
|
Truva
Antik Kenti
|
ÇANAKKALE
|
Ani
Harabeleri
|
KARS
|
Kültürel Özelliklerimiz ile İlgili Kavramlar:
Aile: Evlilik ve kan bağına dayanan karı, koca, kardeşler
ve çocuklardan oluşan toplumun en küçük birimine aile
denir.
Akraba: Kan bağıyla birbirine bağlı kimselere
akraba denir.
Değer: Bir milletin sahip olduğu sosyal, kültürel,
ekonomik, bilimsel değerleri kapsayan maddi ve manevi öğelerin tümüne değer denir.
Din: Kutsal ve ahlaki nitelikleri değer ve
kuralları olan inançlar bütününe din denir. Örnek:
İslamiyet, Hristiyanlık, Yahudilik
Gelenek: Bir toplumda eskiden kalmış, kuşaktan
kuşağa aktarılan, yaptırım gücü olan kültürel alışkanlık ve değerlere gelenek denir.
Örnek: Kız isteme, düğün törenleri, kına gecesi gibi.
Kültür: Bir toplumun meydana getirdiği maddi ve
manevi değerler bütününe kültür denir.
Kültürel Öğeler: Din, dil, örf, adet, gelenek,
görenek, giyim-kuşam şekli, yemek çeşitleri, halk oyunları, düğün ve nişan
törenleri, dini ve milli bayramlar.
KÜLTÜREL ÖĞELERİMİZİN
ÇEŞİTLERİ:
1- Yemek Kültürü:
Doğu Anadolu'da hayvancılık yapıldığı için et yemekleri
yapılır. Karadeniz Bölgesi'nde mısır unu ve hamsili yemekler bolca yapılır. Zeytinciliğin
çok yapıldığı Ege Bölgesi'nde zeytinyağlı yemekler yapılır. İç Anadolu'da unlu
yiyecekler yapılır.
Yemekler
|
Yöreleri
|
Mantı
|
Kayseri
|
Leblebi
|
Çorum
|
Elma
|
Amasya
|
Kaymak
|
Afyon
|
İncir
|
Aydın
|
İskender
Döner, İnegöl köfte
|
Bursa
|
Kebap
|
Adana
|
Kayısı
|
Malatya
|
Dondurma
|
Kahramanmaraş
|
2- Halk Oyunları:
Halk Oyunu Adı
|
Bölgesi
|
Zeybek
|
Ege
|
Horon
|
Karadeniz
|
Halay
|
Güneydoğu
Anadolu
|
Hora
|
Trakya
|
Bar
(Atabarı)
|
Doğu Anadolu
|
Misket,
Kaşık
|
İç Anadolu
|
ATATÜRK İLKE ve İNKILAPLARI (ATATÜRKÇÜLÜK):
Atatürkçülük: Türk milletini siyasi, ekonomik,
kültürel, sosyal alanlarda dünyadaki en ileri milletler seviyesine çıkarma
hedefine Atatürkçülük denir.
İnkılap: Toplumun yapısını ve düzenini
iyileştirmek için yapılan köklü değişikliklere inkılap denir.
Atatürkçülüğün
Amaçları:
1- Tam
bağımsızlık ve güçlü bir Türkiye
2- Akıl
ve bilimin öncülüğünde modern bir ülke
3-
Toplumun refahını sağlama
4- Türk
milletini çağdaş uygarlık seviyesinin üstüne çıkarma
Atatürk
ilkelerinin ortak özellikleri:
1- Türk
toplumunun ihtiyaçlarından ve gerçeklerinden doğmuştur.
2- Atatürk
tarafından belirlenmiştir.
3- Tüm
ilkeler bir bütündür, birbirinden ayrılmazlar.
4- Tam
bağımsızlık esastır.
5- Evrensel
ve barışçıldır.
6- Taklitçi
değildir.
7- Akılcı
ve bilimseldir.
Toplumsal Yaşam Ve Hukuk
İNKILAPLAR ÖNCESİ
|
İNKILAPLAR SONRASI
|
v Erkekler başına fes takıyordu.
|
v Erkekler şapka
takmaya başladı.
|
v Ölçü aletleri çağdaş
milletlerden geridir.
|
v Uluslararası ölçü birimleri
kabul edildi.
|
v Soyadı
yoktu.
Adı yanına baba adı veya doğum tarihi yazılırdı. Bu durum
karışıklıklara sebep oluyordu.
|
v 1934 yılında soyadı kanunu ile herkesin soyadı oldu.
|
v Türk kadınına seçme seçilme hakkı
yoktur.
|
v 1930 yılında belediye, 1934 yılında
milletvekili seçimlerine katılma hakkı verildi
|
v Kadın erkek eşit değildir.
|
v 1926
medeni kanun
kabul edilerek kadın erkek arasında sosyal ve
ekonomik eşitlik sağlandı.
|
v Arap
harfleri kullanılıyordu.
|
v 1928 de yeni Türk harfleri kabul edildi. Millet Mektepleri açıldı.
|
v Kız çocukları mirastan az pay alırdı.
|
v Mirasta kadın erkek eşitliği verildi.
|
Atatürk İlkeleri ve İlgili İnkılaplar :
1- Cumhuriyetçilik:
Halkın kendi kendini yönetmesidir. Halk seçtiği milletvekilleri aracılığıyla
kendini yönetir.
Cumhuriyetçilikle İlgili Anahtar
Kavramlar: Ulusal Egemenlik, seçim, ulusal irade, çok partili seçim,
seçme-seçilme hakkı bu ilkeyle ilgilidir.
Cumhuriyetçilikle
İlgili İnkılaplar:
Saltanatın
Kaldırılması Halifeliğin
Kaldırılması Cumhuriyetin
İlanı Siyasi
Partilerin Kurulması Kadınlara
Seçme Seçilme Hakkı
2- Milliyetçilik: Milletini sevmek, yüceltmek,
birlik ve beraberliğin korunması için çalışmaktır.
Milliyetçilikle İlgili Anahtar
Kavramlar: Atatürk milliyetçiliği, ulusal bağımsızlık, dil birliği,
ortak vatan bu ilkeyle ilgilidir.
Milliyetçilikle İlgili İnkılaplar:
Türk Tarih Kurumu'nun kurulması
Türk Dil Kurumu'nun kurulması
Kabotaj Kanunu
Harf İnkılabı
Tevhid-i Tedrisat Kanunu
3- Halkçılık: Devletin siyasi, ekonomik, kültürel
alanda halkın mutluluğu için çalışmalar yapmasıdır.
Halkçılıkla İlgili Anahtar
Kavramlar: Kanun önünde eşitlik, adalet, hak gibi kavramlar bu ilkeyle
ilgilidir.
Halkçılıkla İlgili İnkılaplar:
Soyadı Kanunu'nun Çıkarılması
Kadınlara Seçme Seçilme Hakkı
Kılık Kıyafette Yenilik
Türk Medeni Kanunu'nun Kabulü
Aşar Vergisinin Kaldırılması
4- Devletçilik: Devletin
ekonomik hayatı düzenlemesi, fabrika, şirket açması, halkın ekonomik yönden
rahat yaşamasını sağlamasıdır.
Devletçilikle İlgili Anahtar
Kavramlar: Ekonomi, devlet, ekonomik kalkınma, sanayi kavramları bu
ilkeyle ilgilidir.
Devletçilikle İlgili
İnkılaplar:
İzmir İktisat Kongresi'nin Yapılması
Sümerbank, Etibank gibi bankaların
kurulması
Maden Tetkik Arama Enstitüsü'nün kurulması
Demir Yollarının yapılması
Şeker, Çimento Demir-çelik Fabrikalarının
kurulması
5- Laiklik: Din ve devlet işlerinin birbirinden
ayrılması, devlet kurumlarının ve kurallarının dini ilkelere göre değil; akla
ve bilime dayandırılmasıdır.
Laiklikle İlgili Anahtar Kavramlar:
Din ve vicdan özgürlüğü, akılcılık ve bilim kavramları laiklik ilkesi ile
ilgilidir.
Laiklikle İlgili İnkılaplar:
Saltanatın Kaldırılması
Halifeliğin Kaldırılması
Tevhidi Tedrisat Kanunu
Medreselerin Kapatılması
Tekke Zaviyelerin Kapatılması
Anayasadan “devletin dini İslam’dır.”
Maddesinin çıkarılması
Not: 1937 yılında “laiklik
ilkesi” anayasaya girmiştir.
6- İnkılapçılık: Çağdışı kalmış toplum ve devlet
düzeninin daha iyi bir duruma getirilmesi için yapılan köklü değişiklikler(yenilikler)’dir.
İnkılapçılıkla İlgili
Anahtar Kavramlar: Yenilik, yenileşme, çağdaşlık kavramları
inkılapçılık ilkesiyle ilgilidir. Not: Tüm inkılaplar inkılapçılık ilkesi ile ilgilidir.
İNKILAPLARIN SINIFLANDIRILMASI
Siyasi Alanda İnkılaplar:
TBMM'nin Açılması
Saltanatın Kaldırılması
Cumhuriyetin İlanı
Halifeliğin Kaldırılması
Siyasi Partilerin Kurulması
Hukuk Alanında
İnkılaplar:
Anayasaların Yapılması
Türk Medeni Kanunu'nun Kabul Edilmesi
Kadınlara Siyasi Haklar Verilmesi
Eğitim ve Kültür Alanında İnkılaplar:
Tevhid-i Tedrisat (Eğitim-Öğretim Birliği)
Kanunu
Harf İnkılabı (Yeni Türk Harflerinin Kabulü)
Türk Tarih Kurumu'nun kurulması
Türk Dil Kurumu'nun kurulması
Toplumsal Alanda İnkılaplar:
Kılık Kıyafette Yenilik
Takvim Saat Ölçü ve Tartıda Yenilik
Soyadı Kanunu'nun Kabulü
Tekke Zaviyelerin Kapatılması
Ekonomi Alanında İnkılaplar:
Aşar Vergisinin Kaldırılması
Çiftlikler ve Ziraat Okullarının Açılması
Teşvik-İ Sanayi Kanunu'nun Çıkarılması
İzmir İktisat Kongresi'nin Yapılması
Kabotaj (Denizcilik) Kanunu
5. Sınıf Sosyal Bilgiler 2. Ünite Adım Adım Türkiye ile ilgili gelen aramalar;
5. sınıf sosyal bilgiler adım adım türkiye testi eğitimhane, adım adım türkiye soru cevap, 5.sınıf sosyal bilgiler adım adım türkiye slayt, 5.sınıf bölgemizi tanıyalım test, 5.sınıf sosyal bilgiler adım adım türkiye etkinlikleri, 5.sınıf sosyal bilgiler çalışma kitabı, adım adım türkiye cevapları, 5.sınıf sosyal bilgiler ülkemizin tarihi ve doğal güzellikleri test, beşinci sınıf adım adım türkiye
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder