8. Sınıf İnkilap Tarihi 1. Ünite Bir Kahraman Doğuyor Konu Anlatımı - Ders Özeti

1.ÜNİTE : BİR KAHRAMAN DOĞUYOR

OSMANLI'YI KURTARMA AKIMLARI

            1- Osmanlıcılık: Ülkede yaşayan herkesin din farkı gözetilmeden eşit tutulması halinde devletin dağılmaktan kurtulacağını savunan düşünce akımıdır.

            Meşrutiyet’i ilan ettirmek için Selanik'te örgütlendiler. Sonuçta 1908 de İkinci Abdülhamit'e meşrutiyet'i ilan ettirdiler.

            2- İslamcılık: Bütün Müslümanların halife egemenliği altında toplanmasını amaçlayan düşünce akımıdır.

            3- Batıcılık: Osmanlı'nın kurtuluşunun tek yolunun batıya ayak uydurmak olduğunu belirten düşünce akımıdır.

            4- Türkçülük (Turancılık): Bütün Türkleri tek bir devlet ve bayrak altında toplamak isteyen düşünce akımıdır.

            NOT: Yukarıdaki düşünce akımlarının hiçbiri Osmanlı devletini içinde bulunduğu kötü durumdan kurtaramamıştır. Sadece Türkçülük fikri Kurtuluş Savaşının kazanılmasında etkili olmuştur.

             Meşrutiyet: Padişahla birlikte, padişahın seçtiği (Ayan Meclisi) ve halkın seçtiği (Mebusan Meclisi) meclislerin yer aldığı yönetim biçimine meşrutiyet denir.

             MUSTAFA KEMAL'İN OKUDUĞU OKULLAR:

            1- Mahalle Mektebi (Mezun olmadı (X)) : Medrese usulü,dini eğitim veren bir okuldur.Annesinin isteğiyle okula kaydolmuştur.

            2- Şemsi Efendi İlkokulu (Mezun oldu (√) : İlk müslüman Türk okuludur. Modern usülde eğitim vermektedir.

            3- Selanik Mülkiye Rüştiyesi (Mezun olmadı (X)) :

            4- Selanik Askeri Rüştiyesi (Mezun oldu (√) : Matematik öğretmeni tarafından “Kemal” adını aldığı okuldur.

            5- Manastır Askeri İdadisi (Mezun oldu (√) :  Türk-Yunan Savaşı'na katılmak için okuldan kaçmıştır. Türk ve yabancı aydınların etkisinde kaldı. Arkadaşı Ömer Naci sayesinde edebiyata ilgi duydu.

            6- İstanbul Harp Okulu (Mezun oldu (√) :  “Teğmen” rütbesi aldığı okuldur.

            7- İstanbul Harp Akademisi (Mezun oldu (√) : 1905 yılında “kurmay yüzbaşı” olarak mezun oldu.

            Not: Atatürk döneminde dini ağırlıklı medreseler, batılı okullar, azınlık okullar ve yabancı devletler tarafından farklı okul ve programların olması Osmanlı'da eğitim ve öğretimde Birlik olmadığını gösterir. bu durum farklı okullarda mezun olan kişiler arasında kültür çatışması oluyordu.

MUSTAFA KEMAL'İN ASKERİ GÖREVLERİ:

Yıl	Görevi	Önemli Özellikleri
1905	Şam 5. Ordu (2 yıl)	--- İlk askeri görevidir. --- “Vatan ve Hürriyet Cemiyeti” ni kurdu.
13 Nisan 1909 (31 Mart 1325)	31 Mart Olayı (ayaklanması)	--- Kurmay Başkanı olarak görev yaptı. --- M. Kemal ilk defa tarih sahnesine çıktı.
1911	Trablusgarp Savaşı	--- Yerel halkı örgütlemesi “teşkilatçılık” özelliğini gösterir. --- M. Kemal’in ilk askeri başarısıdır. --- “Binbaşı” rütbesini almıştır.
1912	Balkan Savaşları	--- Çanakkale boğazını koruma görevi sebebiyle bölgeyi tanıması Çanakkale Savaşındaki başarısını sağladı.
1913	Sofya Askeri Ataşeliği	--- Bulgar meclislerine katılıp Türklerin sorunlarıyla ilgilendi. --- “Yarbay” rütbesini almıştır.
1915	Çanakkale Savaşları	--- 19. Tümen komutanı olarak görev yapmıştır. --- Arıburnu, Conkbayırı ve Anafartalar'da savaştı. --- “Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum.” emrini vermiştir. --- “Albay” rütbesini almıştır.
1916	Kafkas Cephesi	--- 16. Kolordu Komutanı olarak görev yapmıştır. --- Muş, Bitlis, Erzurum ve Erzincan’ı Ruslardan geri aldı.
1917	Suriye Cephesi	--- 7. Kolordu komutanı ve Yıldırım Orduları Grup Komutanı olarak görev yapmıştır.
1919	Kurtuluş Savaşı	--- Çanakkale, Kafkas ve Suriye cephelerinde savaştı.

ÖNEMLİ ŞEHİRLER ve ÖZELLİKLERİ

Şehir Adı	Bugün Hangi Ülkede ?	Önemli Özellikleri
SELANİK	Yunanistan	--- Osmanlı'nın batıya açılan kapısıdır. --- Çocukluk ve gençlik yılları burada geçmiştir. --- Liman ve demiryolu ile Avrupa'nın farklı yerlerine bağlanması sebebiyle ticaret gelişmiştir. --- Avrupa'daki gazete ve dergiler kolayca temin edilmiştir. --- Azınlıklar Osmanlı Devleti'ni parçalama etkinliklerine giriştikleri için milliyetçilik gelişmiştir. --- Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'nin şubesini açmıştır. --- Farklı milletlerin yaşaması sebebiyle kültürel zenginlik çok fazladır.
MANASTIR	Makedonya	--- Konsolosluklar ve ticaret şehridir. --- Vatan şairi Namık Kemal ve Türkçülüğü ön plana çıkaran Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp’ten etkilenmiştir. --- Tarih öğretmeni Kolağası Tevfik Bey sayesinde tarih bilinci gelişmiştir. --- Avrupalı düşünürlerin hürriyet, özgürlük, eşitlik gibi düşüncelerinden etkilenmiştir. --- Türk-Yunan Savaşı sonrası düşünceleri gelişmiştir. --- Arkadaşı Ömer Naci sayesinde edebiyat ve hitabet sanatı gelişmiştir.
İSTANBUL	Türkiye	--- Ülke sorunları ile ilgili gazeteler çıkarmış, toplantılar yapmıştır. --- Fransızca yayınları okuyarak Avrupa'daki gelişmeleri öğrenmiştir.
SOFYA	Bulgaristan	--- Askeri ateşe olarak görev yapmıştır. --- Türklerle yakından ilgilenmiş, meclislere katılarak sorunlarını çözmüş, çözemediğini Osmanlı'ya rapor etmiştir. --- Avrupa devletlerinin temsilcileriyle görüşme imkanı bulmuştur. --- Kostümlü yeniçeri kıyafetiyle baloya katılmıştır.

MUSTAFA KEMAL'İN FİKİR HAYATINI OLUŞTURAN DURUMLAR

            1- Yaşadığı şehirlerin etkisi ve okuldaki öğretmenleri

            2- Okuduğu kitaplardan kazandığı Türk tarihi ve kültürü sevgisi

            3- Akılcı ve bilimsel düşünme becerisi