8. Sınıf Fen Bilimleri Periyodik Sistem Konu Anlatımı Ders Özeti

ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASININ TARİHSEL GELİŞİMİ

DÖBEREİNER: Benzer fiziksel özellik gösteren elementler üçerli grup-landırmış, atom ağırlığına göre alt alta dizmiştir. Triadlar kuralı olarakta bilinir.
CHANCOURTOİS: Elementleri bir silindire yerleştirmiş, bu sayede ben-zer özellik gösteren elementler üst üste gelmiştir, bu anlamda ilk periyo-dik çizelgeyi kuran bilim insanı olarak bilinir ancak bazı bileşik ve iyonlara da yer vermiştir.
NEWLANDS: O zaman bilinen 62 elementi atom ağırlıklarına göre sıra-lamış ve 8 elementte bir benzer fiziksel ve kimyasal özellik gösteren ele-mentin geldiğini keşfetmiştir. Oktavlar yasası olarak bilinir.
MENDELEYEV : Elementleri atom ağırlıklarına göre ve benzer özellik gösteren elementleri aynı sütuna (gruba) gelecek şekilde sıralamıştır. Günümüzde kullanılan periyodik tablonun kurucusu kabul edilir, tablo-sunda bazı boşluklar bırakmıştır, daha sonra keşfedilen elementler o boşluklara yazılmıştır.
MEYER: Mendeleyevle benzer çalışmalar yapmıştır. Sadece elementleri atom ağırlıklarına göre değilde benzer fiziksel özelliklerine göre sıralayıp grupları oluşturmuştur.
MOSELEY: Protonun keşfi ile birlikte elementleri proton sayılarına göre (atom numaralarına göre) sıralayarak periyodik cetveli oluşturmuştur. Çanakkale savaşında ölmüştür.
SEABORG: Periyodik cetvelin son iki satırını oluşturarak günümüzdeki kullanılan şeklin oluşmasını sağlamıştır.

PERİYODİK TABLONUN ÖZELLİKLERİ

 Periyodik tabloda şu an 118 element bulunmaktadır, bu ele-mentlerin 90 tanesi doğada bulunurken kalanı laboratuvar orta-mında üretilmektedir.
 Periyodik tabloda yatay satırlara periyot, düşey sütunlara grup denir. Periyodik tabloda 7 periyot, 18 grup vardır, bu 18 grubun 8 tanesi A grubu 10 tanesi B grubudur.
 1. Periyotta 2 element, 2. ve 3. periyotlarda 8 element, 4. ve 5. periyotlarda 18 element bulunur.
 Periyodik tabloda elementler artan atom numaralarına göre sıralanmıştır, bu yüzden aynı periyotta soldan sağa gidildikçe ve aynı grupta yukarıdan aşağıya gidildikçe atom numarası artar.
 Benzer özellik gösteren elementler aynı grupta toplanmıştır. Bu yüzden grupların özel isimleri vardır.
1A Grubunun özel adı: Alkali metaller
2A Grubunun özel adı: Toprak alkali metaller
7A Grubunun özel adı: Halojen
8A Grubunun özel adı: Soygaz

PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON KATMAN DİZİLİMİ

Nötr halde elementlerin proton sayısı (Atom numarası) kadar elektron sayısı vardır, elektronlar katmanlara (yörüngeye) şu şekilde dağılır;
 İlk katmana en fazla 2 elektron gelir.
 İkinci katmana en fazla 8 elektron gelir.
 Bir katmanın alabileceği elektron sayısına ulaşmadan diğer kat-mana elektron dağılamaz.
Elektron dağılımı yapılmış bir elementin periyodik cetveldeki yeri bulu-nurken, katman sayısı (yörünge sayısı veya enerji seviyesi) periyodu verirken, son katmandaki elektron sayısı (değerlik elektron sayısı) grup numarasını verir.

Dikkat: Helyum elementinin son katmanında 2 elektron olmasına rağmen soygaz özelliğinde olduğu için 2A değil 8A grubundadır
Aynı grupta yer alan elementlerin son katmanlarında eşit elektron vardır.
Aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe katman sayısı artar.
Aynı periyotta yer alan elementlerin katman sayıları eşittir ve aynı peri-yotta soldan sağa gidildikçe değerlik elektron sayısı artar.