ÇEVREMİZDEKİ DOĞAL VE BEŞERÎ UNSURLAR
İnsanların içinde yaşadığı, canlı ve cansız varlıkların yer aldığı ortama çevre denir.
Çevremizdeki varlıklar genel olarak ikiye ayrılır. Bunlar doğal ve beşerî unsurlardır.
1 – Beşerî Unsurlar : İnsanlar tarafından ,doğayı değiştirerek yapılan unsurlara denir.
Örnek :
* Binalar * Yollar * Parklar
* Köprü * Baraj * Tünel * Cami
2 – Doğal Unsurlar : İnsan eli değmeden çeşitli doğa olayları sonucu oluşmuş unsurlara
denir.
Örnek :
* Toprak * Deniz * Dağ
* Akarsu * Göl * Ova * Plato
* Kaplıcalar * Peribacaları
* Ormanlar * Pamukkale travertenleri
Çevremizde bulunan yeryüzü şekilleri doğal çevreyi oluştururlar.
Yeryüzü şekilleri
1 – Dağ : Çevresine göre 500 m'den yüksek olan yeryüzü şekillerine denir.
* Ağrı Dağı * Uludağ * Toros Dağları
2 – Ova : Çevresine göre alçakta kalmış, vadilerle derin yarılmamış düzlüklere denir.
* Çukurova * Konya Ovası
* Bursa Ovası * Harran Ovası * Amik ovası
3 – Plato : Çevresine göre yüksekte kalmış, derin akarsu vadileriyle yarılmış düzlüklere denir.
* Obruk Platosu * Haymana Platosu
4 – Akarsu : Belli bir kaynaktan doğan ,yağmur ve kar suları ile beslenen ve arazinin eğimine göre akan sulara denir.
Akarsuların en küçüğüne deredenir. Derelerin birleşmesiyle oluşan akarsulara çaydenir. Çayların birleşmesiyle oluşan akarsulara ırmak(nehir) denir.
* Kızılırmak * Fırat Nehri * Sakarya Nehri
5 – Göl : Karaların içindeki geniş çukurları dolduran durgun su birikintilerine denir.
* Van Gölü * Tuz Gölü * İznik Gölü
6 – Deniz : Yer kabuğunun çukur yerlerini dolduran geniş ve tuzlu su kütlelerine denir.
Yurdumuzun üç tarafı denizlerle çevrilidir.
* Karadeniz * Akdeniz
* Ege Denizi
* Marmara Denizi
7 – Körfez : Deniz ve okyanusun kara içerisine sokulmuş bölümüne denir.
* İzmir Körfezi * Gemlik Körfezi
* İskenderun Körfezi * Antalya Körfezi
8 – Koy : Körfezin küçük olanına denir.
* İzmir Körfezi * Gemlik Körfezi
9 – Ada : Dört tarafı sularla çevrili kara parçasına denir.
* Gökçeada * Bozcaada * Kıbrıs
10 – Yarımada : Üç tarafı denizlerle çevrili kara parçasına denir.
* Gelibolu Yarımadası * Kapıdağ Yarımadası
11 – Vadi : Akarsuların yatağının derinleşerek oluşturduğu uzun çukurlara denir.
* Ihlara Vadisi * Kelebekler Vadisi
12 – Burun :Kara parçalarının denize doğru uzanmış bölümlerine denir
* İnce Burun * Anamur Burnu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder